Hiç kimse Çin’in savaş makinesini finanse etmesine yardım etmek zorunda değil. Elaine Dezenski ve Joshua Birenbaum, Çin devlet tahvillerini satın alma kararının bilgili yatırımcılara ait olması gerektiğini yazıyor.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Sırbistan’a yaptığı son ziyarette, NATO’nun Belgrad’ı bombalaması nedeniyle iki ülke arasında “kanla şekillenen” bağları övdü.
Ancak dünyanın Çin’e odaklanmasını sağlayan şey geçmiş savaşlar değil, gelecekteki saldırganlık endişeleridir.
Biden yönetimi, ABD Kongresi ve diğer hükümetler, Batılı yatırımcıların Halk Kurtuluş Ordusu’nu (PLA) desteklemeye yardım eden Çinli şirketlere para göndermemesi gerektiğini savunarak Çin’in askeri takviyesi konusunda alarma geçti.
Birleşik Krallık’taki kar amacı gütmeyen Hong Kong Watch’ın Lordlar Kamarası önünde yaptığı açıklamada açıkladığı gibi: “Çin’in askeri-sivil kaynaşma stratejisi, eğer İngiliz emeklilik fonları ve diğer büyük oyuncular fon sağlayan şirketlerse, kontrolsüz kurumsal yatırımların Britanya’nın ulusal güvenlik çıkarlarına doğrudan ters düşmesini sağlıyor. Çin ordusuyla ortaklaşa.”
PLA’yı destekleyen özel Çin şirketlerine doğrudan yatırım ciddi bir risktir. Ancak çok daha büyük bir Batılı yatırım havuzu, Çin devlet tahvillerinin satın alınması yoluyla doğrudan Çin Halk Cumhuriyeti’nin (ÇHC) devlet bütçesine akıyor ve Çin savaş gemilerinden elektrikli araç sübvansiyonlarına, toplama kamplarına kadar ÇHC bütçesinin önceliklendirdiği her şeyi finanse ediyor.
Devlet tahvilleri Çin’in savunma harcamalarına nasıl katkıda bulunuyor?
2015’ten bu yana iki katına çıkan Çin’in savunma harcamaları, devlet tahvili ihracını da içeren çok sayıda kaynak tarafından finanse edilen devlet bütçesinden karşılanıyor.
Bu tahviller genellikle küresel yatırımcılar tarafından, temel ölçütleri takip eden fonlara varsayılan olarak dahil edilmelerine dayanarak pasif bir şekilde satın alınıyor ve Çin’in askeri faydaları hakkında çok az gözetim veya farkındalıkla Çin’e büyük miktarlarda para gönderiliyor.
Çin devlet tahvilleri hem büyük kurumsal yatırımcılar hem de bireysel yatırım fonu sahipleri tarafından satın alınıyor. Bu yatırımcılar Çin’e yatırım yapmak için nadiren kasıtlı bir seçim yapıyorlar. Aksine, pazarın büyük bir kısmı pasif olarak portföy kompozisyonlarını toplu ölçütlere dayandırıyor.
Örneğin, pek çok emeklilik planındaki varsayılan seçenekler, yerleşik endekslerden önceden belirlenmiş karışımlara dayanan hedef tarih planlarıdır; The Wall Street Journal’ın “otomatik pilotta emeklilik fonları” olarak tanımladığı risklerden biri. Aslında, şu anda pazarın çoğunluğunu oluşturan sözde “pasif yatırımın” iddia edilen faydalarından biri, kriterlere sıkı sıkıya bağlı kalmasıdır.
Nispeten yakın bir zamana kadar Çin’in devlet tahvilleri küresel endekslerin dışında tutuluyordu. Daha sonra, 2017’den itibaren bir avuç endeks sağlayıcı, tahvil göstergelerine Çin devlet tahvillerini eklemeye başladı. 2018 yılında MSCI, hisse senedi endeksini Çin hisse senetlerini içerecek şekilde değiştirdi.
The Wall Street Journal’ın o dönemde belirttiği gibi, “2018’de 13,9 trilyon dolardan (12,85 trilyon Euro) fazla yatırım fonu, MSCI endekslerinin kompozisyonunu taklit eden veya bunları performans ölçütü olarak kullanan hisse senedi portföylerine sahipti ve neredeyse tüm yatırımlar ABD emeklilik yatırımları tarafından yapılıyordu” Küresel hisse senetlerindeki fonlar MSCI endekslerine göre karşılaştırılıyor.”
Piyasanın temsili ve çeşitlendirilmiş bir dilimini sunmak üzere tasarlanan kıyaslamalar, belirli hisse senetlerinin veya tahvillerin endekse sabitlenmiş tüm fonlar tarafından tutulup tutulmayacağı konusunda seçilmemiş hakemler haline geldi.
Çin yatırımlarını küresel kıyaslamalara ekleme kararı, pasif yatırım fonlarının ve portföylerini göstergeye bağlayan diğerlerinin de aynı yolu izleyerek milyarlarca doları doğrudan Çin devletine göndermesiyle kademeli bir etkiye neden oldu.
Küresel gösterge sağlayıcısı FTSE Russell, konuyu şu şekilde açıkladı: “Gösterge endeksleriyle eşleşmek veya onlardan daha iyi performans göstermek isteyen fon yöneticileri, bu nedenle Çin tahvillerindeki ağırlıkları artırmak zorunda kalıyor.”
Tüm bunlarda indeks sağlayıcıların rolü nedir?
Endeks sağlayıcıları, kar amacı güden şirketlerdir ve bu karlar, kıyaslamalara nelerin dahil edileceği kararıyla ayrılmaz bir şekilde bağlantılıdır.
Dünyanın en büyük endeks sağlayıcılarından biri olan MSCI, başlangıçta Çin hisse senetlerini referans ölçütüne eklemeye direnince Pekin, “işletme şantajı” olarak tanımlanan bir hareketle MSCI’nın kritik fiyat verilerine erişimini kesmekle tehdit etti. MSCI yumuşadı ve Çin hisse senetlerini dahil etti.
Dizin sağlayıcıları yalnızca tehditlerle motive edilmez. Bloomberg, Citigroup ve diğerleri, Çin’den tahvil takas lisansı almak da dahil olmak üzere, Çin tahvillerini kendi göstergelerine ekleyerek fayda elde etti.
Milyonlarca yatırımcı adına yapılan bu dönüş, sermayeyi temelde otoriter rejimlere doğru yeniden yönlendirdi. Citigroup’un Çin devlet tahvili piyasasına girme kararı hakkında New York Times’ın o dönemde söylediği gibi: “Bu, yabancı yatırımcıları cezbetmekte zorlanan Pekin için bir propaganda zaferidir. Citigroup için bu nispeten düşük riskli bir diplomatik kazançtır.”
Bloomberg ve diğer şirketler Çin tahvillerini endekslerine eklediğinde, Çin tahvillerinin Bloomberg’in 53 trilyon dolarlık (49 trilyon Euro) Küresel Toplamlar tahvil endeksinin %5’inden biraz fazlasını oluşturacağı tahmin ediliyordu, ancak bu rakamlar o zamandan bu yana önemli ölçüde arttı.
Bugün Bloomberg endeksi, 65 trilyon dolarlık Küresel Toplamlar göstergesinin yaklaşık %10’unu Çin tahvillerine ayırıyor.
Hiç kimse Pekin’in savaş makinesini finanse etmek zorunda değil
Rakip tahvil ihracı, piyasa çözümleriyle birlikte ortaya çıkan bir piyasa sorunudur. Çok sayıda endeks halihazırda Çin tahvillerini (“Çin çıkışlı” endeksler olarak adlandırılıyor) hariç tutuyor, ancak bunlar, fon yöneticilerini proaktif olarak onları dahil etmeye yönlendirmesi gereken müşterilere pazarlanan sınırlı ürünlerdir. Aksine, Çin çıkışlı referanslar varsayılan olmalıdır.
Yaptırımlar ve diğer kısıtlamalara uygun olarak müşterilerin bu tahvilleri eklemelerine izin verilebilir, ancak pasif yatırım akışları körü körüne rakip rejimlere yönlendirilmemelidir. Benzer şekilde, emeklilik planları ve pasif yatırımlara ilişkin varsayılan seçenekler de Çin’in savaş makinesine aktarılmamalıdır.
Finansal piyasaların hijyeninin iyileştirilmesi, rakip tahvillerin gösterge endekslere dahil edilmesi gibi önemli kararların yatırımcıları, küresel finansal sistemi ve demokratik hükümetlerin ekonomik güvenliğini nasıl etkilediğine dair çok daha derin bir tartışmayla başlamak bir zorunluluktur.
Hiç kimse Çin’in savaş makinesini finanse etmesine yardım etmek zorunda değil. Çin devlet tahvillerini satın alma kararı bilgili yatırımcılara ait olmalıdır.
Elaine Dezenski, Demokrasileri Savunma Vakfı’nda (FDD) Kıdemli Direktör ve Ekonomik ve Finansal Güç Merkezi Başkanıdır. Kendisi daha önce ABD İç Güvenlik Bakanlığı’nda politikadan sorumlu vekil ve sekreter yardımcısıydı. Joshua Birenbaum, FDD Ekonomik ve Finansal Güç Merkezi’nin Direktör Yardımcısıdır.
Euronews olarak tüm görüşlerin önemli olduğuna inanıyoruz. Önerilerinizi veya sunumlarınızı göndermek ve sohbetin bir parçası olmak için [email protected] adresinden bizimle iletişime geçin.
