Sandık başına giden Güney Afrika Cumhuriyeti’nde 29 Mayıs’ta düzenlenen genel seçimin resmi olmayan sonuçlarına göre, ülkenin ilk siyahi devlet başkanı Nelson Mandela’nın partisi Afrika Ulusal Kongresi’nin (ANC) 30 yıllık tek başına iktidarı sona erdi.
Güney Afrika Seçim Komisyonu (IEC) verilerine göre, sandıkların yüzde 99.9’u açılırken, 2019 seçimlerinde yüzde 57 oy alan ANC’nin oy oranı, bu seçimde yüzde 40’a geriledi.
Buna göre, Mandela’nın partisi ANC, 1994’ten beri ilk kez parlamentodaki çoğunluğu kaybetmiş olurken, bu durum, Güney Afrika’nın ilk kez koalisyon hükümeti tarafından yönetilmesi anlamına geliyor.
Seçimin sürpriz partisi
Eski cumhurbaşkanı Jacob Zuma’nın partisi Ulusun Mızrağı (MK) ise ilk kez girdiği seçimlerde oyların yüzde 14.5’ini alarak, seçimin sürpriz partisi oldu.
Parti, ülkeyi 2009-2018 yıllarında yöneten ve hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle ANC yönetimi tarafından görevden el çektirilen Zuma tarafından geçen yıl kurulmuştu.
İsmini, 1948-1994 yıllarında ülkeyi yöneten ırkçı apartheid rejimine karşı mücadelede ANC’nin silahlı kanadını oluşturan Ulusun Mızrağı örgütünden alan MK’nin başarısı, ANC’nin 30 yıllık tek başına iktidarının son bulmasındaki en önemli etken olarak değerlendiriliyor.
Ana muhalefetin durumu
Geçen seçimde yüzde 21’e yakın oy alan ana muhalefet partisi Demokratik İttifak’ın (DA) oy oranı ise bu seçimde yüzde 21.7’ye yükseldi.
DA liderliğinde, Inkatha Özgürlük Partisi (IFP), Özgürlük Cephesi Artı (VP), ActionSA, Birleşik Bağımsız Hareket (UIM), Spektrum Ulusal Partisi (SNP) ve Bağımsız Güney Afrika Ulusal Yurttaşlık Örgütü’nden oluşan 7’li ittifakın toplam oy oranı ise yüzde 28’i geçti.
Geçen seçimde yüzde 11’e yakın oyla üçüncü parti konumundaki Ekonomik Özgürlük Savaşçılarının (EFF) oy oranı bu seçimde yüzde 9.5’e geriledi.
2024 genel seçimi
Güney Afrika’da kayıtlı 28 milyon seçmen, Ulusal Meclis’teki 400 milletvekili, ülkenin 9 eyaletindeki 430 yasama meclisi üyesini seçmek üzere, 29 Mayıs’ta sandık başına gitmişti.
Seçmenlerin yoğun katılımı, oy kullanma işleminin sona ermesi planlanan saat 21.00 itibarıyla çoğu seçim merkezi önünde uzun kuyrukların devam etmesi üzerine, 21.00’den önce oy sırasına giren kişilerin oy kullanmasına müsaade edileceği duyurulmuştu.
Gece yarısı itibarıyla, bazı seçim merkezleri önünde kuyruklar görülmeye devam edilirken, oy kullanma işlemleri yaklaşık 3 saat gecikmeyle sona erdirilmişti.
Seçim Komisyonu, resmi sonuçların 2 Haziran’da açıklanacağını duyurmuştu.
