Gürcistan’ı karıştıran yabancı ajan yasası yürürlüğe girdi

Gürcistan’da tartışmalara ve protesto gösterilerine neden olan ve ‘yabancı ajan’ yasası olarak da bilinen ‘Yabancı Nüfuzun Şeffaflığı’ yasası, ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) tüm baskı ve yaptırım tehditlerine rağmen yürürlüğe girdi.

3 Haziran 2024 11:22

Gürcistan Parlamento Başkanı Şalva Papuaşvili, Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili’nin vetosunu geçersiz kılarak kabul ettikleri yabancı ajanlarla ilgili yasayı imzaladığını duyurdu.

28 Mayıs’ta 7 saat süren tartışmaların ardından Gürcistan Parlamentosu, Cumhurbaşkanı Zurabişvili’nin yabancı ajanlara ilişkin yasaya vetosunu aşarak orijinal haliyle kabul etti.

Meclisteki yasa görüşmelerinde 84 milletvekili lehte, 4 milletvekili aleyhte oy kullanırken, Başbakan İrakli Kobakhidze, Gürcistan vatandaşının, bu ülkede kimin kimler tarafından finanse edildiğini, yabancı bir gücün Gürcistan’daki olumlu veya olumsuz çıkarlarını kimin taşıdığını bilme hakkı olduğunu vurguladı.

AB üyeliği mi? Ukraynalaşma yolu mu?

2030’da Avrupa Birliği (AB) üyesi olmayı hedeflediklerini ve tam da bu yüzden açıklık ve şeffaflık için mücadele verdiklerine dikkati çeken Kobakhidze, şunları kaydetti:

Burada şeffaflık sağlanmazsa, her yıl bir devrim girişimi altında kalırsak, böyle bir dönemde inanın 2030’da değil 2040’ta bile Avrupa Birliği’ne üye olamayabiliriz. Bakın, Ukrayna ile ilgili olarak Almanya Şansölyesi, ülkenin (Ukrayna) 30 yıl daha NATO üyesi olmayacağını söyledi. ‘Ukraynalaşmayı’ istemiyoruz. Şeffaflık yoksa ‘Ukraynalaşma’ riski yüksektir.

Yasaya tepki veren ABD’nin, Gürcistan hükümeti yetkililerine yönelik vize kısıtlaması getirilmesine yönelik kararını da değerlendiren Kobakhidze, “Yaptırımlar konusu bizim için kesinlikle ciddi değil. Gürcü halkına ve Gürcü halkının seçtiği hükümete yaptırım veya benzeri tedbirlerle şantaj yapma girişimi ciddi değildir. Hiç kimse Gürcü halkını cezalandıramaz ve hiç kimse Gürcü halkının seçtiği hükümeti cezalandıramaz” dedi.

‘Gürcistan-ABD ilişkilerinin gözden geçirilmesi gerekiyor’

ABD’den Tiflis hükümetine gelen tepkileri ve bu ülkeyle ilişkileri değerlendiren İrakli Kobakhidze, Gürcistan ile ABD arasındaki ilişkilerin gözden geçirilmesi gerektiğini ifade ederek, “Gürcistan-ABD ilişkilerini mümkün olduğunca geliştirmek için her şeyi yapacağız” dedi.

Gürcistan’da 2021 ile 2023 arasında görev yapan ABD’nin Tiflis Büyükelçisi Kelly Colleen Degnan’ı ilişkilere zarar vermekle suçlayan Kobakhidze, “Bir önceki büyükelçi çok fazla karışıklık yarattı. Yıllar içinde çok fazla karışıklık oldu. Bunun düzeltilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Kobakhidze, 2021-2022 döneminde ABD’den finansman sağlanan bazı sivil toplum kuruluşlarının Gürcistan’da devrim girişimlerinde bulunduklarını, bunu bu yıl Tiflis’te “yabancı etkinin şeffaflığı” yasası karşıtı gösterilerde de denediklerini anlatarak, şunları dile getirdi:

Önceki büyükelçinin döneminde pek çok şeyin ters gittiğini tekrarlayacağım. Gürcistan-ABD ilişkilerinin gerçekten gözden geçirilmesi gerekiyor. Gürcistan-ABD ilişkilerini mümkün olduğu kadar geliştirmek için her şeyi yapacağız. Bu Gürcü halkının çıkarınadır ve inanıyorum ki Amerika halkının da çıkarınadır”

Kobakhidze, iki ülke arasındaki ilişkileri daha da güçlendirmek için ABD’li yetkililer ile görüştüğünü aktardı.

Gürcistan’daki yasaya ABD’den tepkiler

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 24 Mayıs’ta X hesabından yaptığı açıklamada, Gürcistan Parlamentosunda kabul edilen yabancı ajan yasası nedeniyle vize kısıtlaması getireceklerini duyurmuştu.

Blinken, “(İktidar partisi) Gürcü Hayali’nin önerdiği ‘dış etki’ yasasıyla bağlantılı olanlar da dahil olmak üzere, Gürcistan’da demokrasiyi baltalamaktan sorumlu olanlara yönelik yeni bir vize kısıtlama politikasını duyuruyorum” ifadesini kullanmıştı.

“Ayrıca, bugün ABD ile Gürcistan arasındaki ikili işbirliğinin kapsamlı bir incelemesini başlatıyorum” sözlerini aktaran Blinken, Gürcü liderlerin yasayı yeniden gözden geçireceklerini, halkın demokratik ve Avrupa-Atlantik hedeflerine doğru ilerlemeleri için gereken adımları atacaklarını umduğunu belirtmişti.

Gürcistan’dan ABD’nin vize kısıtlaması kararına tepki

Gürcistan’da iktidardaki Gürcü Hayali Partisi Siyasi Konseyinden yapılan yazılı açıklamada ise ABD tarafından, hükümet temsilcilerine vize kısıtlaması getirilmesi olasılığının Gürcistan karşıtı bir adım olduğu kaydedilmişti.

“Gürcistan’a yönelik şantaj ve tehdit politikası” yürütüldüğü savunulan açıklamada, bunun iki egemen devlet arasındaki ortaklık ruhu ve stratejik işbirliğine aykırı olduğu belirtilmişti.

ABD’nin vize kısıtlaması kararının, Gürcistan’daki yasanın kabulü nedeniyle verildiğine işaret edilen açıklamada, “Bu olay dünya siyaset tarihine gri harflerle kaydedilecektir” ifadesi kullanılmıştı.

Gürcistan’daki tartışmalı yasa

‘Yabancı Nüfuzun Şeffaflığı’ yasasındaki düzenleme, fonlarının yüzde 20’sinden fazlasını yurt dışından alan Gürcistan’daki kuruluşların “yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten organizasyon” olarak kaydolmalarını, aksi halde para cezalarıyla karşı karşıya kalmalarını öngörüyor. Kayıt sırasında, kurum ve kuruluşlar tarafından tüm gelirlerin yansıtılması gerekiyor.

Parlamentonun çevresinde toplanan yasa karşıtı göstericiler ise Parlamentonun kararına tepki göstermişti.

Letonya, Estonya, İzlanda ve Litvanya dışişleri bakanları, Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te 16 Mayıs’ta düzenlenen ‘Yabancı Nüfuzun Şeffaflığı‘ yasası karşıtı protesto gösterisine katılmıştı.