İran ve İsveç mahkum takası: Bir yargı yetkilisi için bir diplomat

İran ve İsveç, Cumartesi günü, 1988’de gerçekleşen toplu infazlar nedeniyle İsveç tarafından savaş suçlarından mahkum edilen Hamid Nouri’nin serbest bırakılmasını da içeren bir mahkum takası gerçekleştirdi.

Karşılığında İran, Avrupa Birliği’nin diplomatik teşkilatında çalışan İsveçli Johan Floderus’un yanı sıra İsveç Başbakanı Ulf Kristersson tarafından Saeed Azizi olarak tanımlanan bir adamı serbest bıraktı.

2022’de Stockholm Bölge Mahkemesi, Nouri’yi 1988’deki infazlardaki rolü nedeniyle ömür boyu hapis cezasına çarptırdı. Raporda onun, İran’ın Karaj şehrinin dışındaki Gohardasht hapishanesinde savcı yardımcısının yardımcısı olduğu belirtildi.

1988’deki toplu infazlar, İran’ın Irak’la uzun süren savaşının sonunda gerçekleşti. İran’ın o zamanki Yüksek Lideri Ruhollah Humeyni, Birleşmiş Milletler aracılığıyla ateşkesi kabul ettikten sonra, Saddam Hüseyin tarafından ağır silahlarla donatılan İranlı muhalif grup Mücahidin-e-Halk üyeleri, sürpriz bir saldırıyla İran sınırını geçti.

Uluslararası hak grupları 5.000 kadar kişinin idam edildiğini tahmin ediyor. İran, görünüşe göre Humeyni’nin emriyle gerçekleştirilen infazları hiçbir zaman tam olarak kabul etmedi.

İran Halkın Mücahitleri Örgütü destekçileri, Ağustos 2021’de Stockholm’de Hamid Noury’nin duruşmasının ilk gününde Stockholm bölge mahkemesi önünde protesto gösterisi yapıyor.

Floderus’un ailesi, Floderus’un Nisan 2022’de arkadaşlarıyla yaptığı tatilden dönerken Tahran havaalanında tutuklandığını söyledi. Tutuklanması, Tahran’ın yabancıları veya çift uyrukluları Batı ile müzakerelerde piyon olarak kullanmasının bir başka örneğini temsil ediyordu.

Azizi’nin davası Floderus’unki kadar öne çıkmadı. Şubat ayında İran’daki İnsan Hakları Aktivistleri grubu, İran-İsveç çifte vatandaşının Tahran Devrim Mahkemesi tarafından “ulusal güvenliğe karşı toplantı ve gizli anlaşma” suçlamasıyla beş yıl hapis cezasına çarptırıldığını bildirdi. Grup, Azizi’nin kanser olduğunu söyledi.