İspanya başbakanı, Katalonya’daki bir miting sırasında, 22 Mayıs Çarşamba günü parlamentonun Filistin’i resmi olarak bir devlet olarak tanımasını önereceğini söyledi.
Sanchez, kararı “ahlaki inançla” savundu ve bunun “haklı bir dava” olduğunu ve İsrail-Filistin çatışmasında barış ve güvenliğe ulaşmanın “tek yolu” olduğunu belirtti.
İrlanda, Malta ve Slovenya’nın da aynı yolu izlemesi bekleniyor ve halihazırda bu yönde ilk adımları atmayı kabul ettiler.
Cumartesi günü yapılan bir telefon görüşmesinde Taoiseach Simon Harris ve Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store önümüzdeki günlerde yakın istişarede bulunma konusunda anlaştılar. Norveç parlamentosu, ülkenin bağımsız bir Filistin devletini tanımaya hazırlanmasına yönelik bir hükümet önerisini Kasım ayında kabul etti.
Harris ve Store, Gazze’de kötüleşen insani koşulların acil ateşkes ve yardıma engelsiz erişim ihtiyacının altını çizdiğini söyledi.
Bu haftanın başlarında Slovenya Başbakanı Robert Golob, ülkesinin Haziran ortasına kadar Filistin’in devletini tanıyacağını söyledi.
Bu arada Sanchez Halk Partisi’ni eleştirdiFilistin devletini tanımayı reddettiği için eski Devlet Başkanı Jose Maria Aznar’a “İspanya’nın onu tanıyacağını” belirterek yanıt verdi.
Başbakan ayrıca partisinin 12 Mayıs Katalan seçimlerinde elde ettiği olumlu sonucu da kabul etti ve şunları söyledi: Salvador Illa iyi bir Başkan olurduGeneralitat’tan.
İspanya, Filistin Devleti’ni tanıyan 10. Avrupa ülkesi olacak
AB’de halihazırda Filistin’i devlet olarak tanıyan dokuz ülke var. İspanya onuncu olacak . Listede şunlar yer alıyor: Bulgaristan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Malta, Polonya, Romanya, Slovakya, İsveç ve Slovakya.
Sanchez Cuma günü, İspanya’nın tanınmasının önerildiği gibi Salı günkü Bakanlar Kurulu’nda yapılmayacağını doğruladı.
Başbakan, İsrail-Hamas ihtilafına ilişkin tutumunun, ülkesinin iki yıldan fazla bir süre önce Rusya’nın işgali sonrasında Ukrayna’ya verdiği desteğe çok benzer olduğunu söyledi.
İspanya’nın, “şiddetin sona ermesi, iki devletin tanınması ve Gazze’ye insani yardım sağlanması için Rusya ve İsrail’den uluslararası hukuka saygı gösterilmesini” talep ettiğini vurguladı.
Sanchez, İsrail’in Filistin topraklarındaki askeri eylemleri nedeniyle uluslararası hayal kırıklığı artarken, Orta Doğu’da iki devletli çözümü destekleyebileceklerini söyleyen diğer Avrupalı liderler ve hükümet yetkililerinden oluşan koroya sesini ekledi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron geçen ay Fransa’nın bir Filistin devletini tanımasının “tabu” olmadığını söylemişti. İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron, İsrail-Hamas savaşında ateşkes sonrasında İngiltere’nin Filistin devletini resmen tanıyabileceğini söyledi.
Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre, Hamas militanlarının 7 Ekim’de İsrail’e saldırarak yaklaşık 1.200 kişiyi öldürüp 250 kişiyi rehin almasından beş ay sonra, İsrail ordusu 35.386’dan fazla Filistinlinin ölümüne yol açan hava ve kara saldırılarıyla karşılık verdi.
İspanya neden Filistin’in egemen bir devlet olarak tanınmasını destekliyor?
İspanya tarihsel olarak Arap dünyasına yakın olmuştur ve bu nedenle ülke, Filistin’in Avrupa Birliği içindeki hedeflerine daha uygun bir çizgiyi aktif olarak zorlamaya çalışmaktadır.
Geçen yıl yeniden seçilmesinden kısa bir süre sonra yaptığı konuşmada Sanchez, yeni hükümetinin dış politika konusundaki “ilk taahhüdünün” “Filistin devletini tanımak için Avrupa ve İspanya’da çalışmak” olacağının sözünü verdi.
Aynı zamanda 7 Ekim’deki “terör saldırısı” karşısında “İsrail’in yanında” olduğunu söylerken, Yahudi devletine “Filistinlilerin ayrım gözetmeden öldürülmesine” son vermesi çağrısında bulundu.
Bu tutum, pek çok Batılı ülkenin Arap dünyasında İsrail’e fazla olumlu yaklaşmaları nedeniyle eleştirilere maruz kaldığı bir dönemde geldi.
2014 yılında muhafazakar bir hükümet yönetimindeki İspanyol Parlamentosu, tüm siyasi partilerin desteklediği, Filistin devletinin tanınması çağrısında bulunan bir kararı kabul etti.
Ancak oylama bağlayıcı değildi ve ardından herhangi bir işlem yapılmadı.
Avrupa’da birçok ülke bu adımı daha etkili bir şekilde attı.
Bunlar arasında İsveç, Macaristan, Malta ve Romanya yer alıyor; ancak AB’nin başlıca üye ülkelerinden hiçbiri bunu yapmadı, bu da İspanya’nın öncü olabileceği anlamına geliyor.
İspanyol-Arap ilişkilerinin kısa tarihi
Coğrafi olarak Kuzey Afrika’nın Mağrip bölgesine yakın olan İspanya, 1939’dan 1975’e kadar süren Franco diktatörlüğü döneminde Batı’daki izolasyonunu kırmak için Arap ülkelerine yöneldi.
Ancak 1986 yılına kadar ülke İsrail’le resmi ilişkiler kurmadı.
Nispeten geç bir tarih, İsrail’in, Nazi Almanya’sına yakınlığı nedeniyle İspanya’nın İkinci Dünya Savaşı sonunda BM’ye girmesine karşı çıkmasından kaynaklanan gerilimlerin bir sonucuydu.
1993 yılında İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü’nün barış sürecinin bir parçası olarak birbirlerini karşılıklı olarak tanımalarını sağlayan Oslo Anlaşmalarında rol oynadılar.
Ancak genel olarak İspanya birçok kişi tarafından Arap yanlısı bir ülke olarak algılanmaya devam ediyor.
Hatta Ekim ayının sonunda, aşırı solcu bir İspanyol bakanın Gazze’de “planlı bir soykırım”dan söz eden tartışmalı açıklamalarının ardından İsrail büyükelçiliğinde mini bir diplomatik kriz bile patlak verdi.
Madrid Complutense Üniversitesi’nden profesör Isaias Barrenada, Avrupa’nın büyük bölümünün İsrail yanlısı olduğunu belirterek, bunun Sanchez için çetin bir mücadele olacağını söyledi.
AFP’ye konuşan Barrenada, “İspanya’nın Avrupa’nın pozisyonunu yeniden yönlendirme kapasitesine sahip olduğunu hayal etmek zor” dedi ancak “AB içinde hassasiyetlerin olduğunu göstermeye katkıda bulunabilir.”
