İtalya Başbakanı Meloni’nin hükümeti, başbakanın doğrudan seçilmesi ve yetkinin İtalya’nın bölgesel otoritelerine devredilmesi de dahil olmak üzere iki büyük reform getirerek İtalyan siyasi sistemini elden geçirmeyi planlıyor.
İtalya’nın Demokrat Parti lideri Elly Schlein, Salı günü Roma’nın merkezinde sahneye çıktığında kalabalığa “Bölünmeler yeter!” dedi. Protesto, Meloni’nin iddialı yeni hükümet reformlarına karşı muhalefet partileri tarafından düzenlendi. Tek seferlik bir protesto olarak başlayan şey, Meloni hükümetine karşı yeni bir siyasi stratejiyi tanımlayabilir.
Meloni’nin sağcı koalisyonu, eğer kabul edilirse İtalyan anayasasının iddialı bir şekilde elden geçirilmesi anlamına gelecek iki önemli reformu hayata geçirdi. Bunlardan biri, Salı günü Senato’nun onayını kazanan, yalnızca İsrail’de test edilmiş iddialı bir proje olan İtalya başbakanının doğrudan seçilmesi.
Diğeri ise İtalya’nın bölgelerine daha fazla siyasi güç verilmesi; bunun birleştirilmesi İtalyan parlamentosunda kavgaya yol açtı.
İtalya’nın ana muhalefet partileri nadir görülen bir birlik gösterisiyle reformlara karşı güçlerini birleştirdi. 5 Yıldız hareketinin lideri Giuseppe Conte, birleşik protestoyu iktidardaki çoğunluğa “en iyi yanıt” olarak nitelendirerek her iki öneriye de saldırdı.
Yetki devri soruları gündeme getiriyor
Yetkiyi bölgesel yetkililere devredecek olan reform Çarşamba günü yasalaştı. Bu, Matteo Salvini’nin kuzeydeki bazı kalelerinde yeniden destek kazanmaya çalıştığı Lig partisinin en önemli tekliflerinden biriydi.
Yasa yalnızca parlamentoda çekişmeye yol açmakla kalmadı, aynı zamanda ülkenin zengin kuzeyi ile yoksul güneyi arasındaki uçurumu derinleştireceği yönünde daha geniş eleştirilere de yol açtı.
Ancak Salı günü gösteri düzenleyenler, Meloni’nin deyimiyle “Tüm reformların anası”nın diğerlerinden daha endişe verici olduğunu düşünüyor. Bir başbakanın doğrudan seçilmesi Senato’nun onayını çoktan kazandı ve yasalaşma yolunda belirsiz bir yol başlattı.
Kalabalıktan bir kadın, “İtalya Başbakanının doğrudan seçilmesine ilişkin reform kabul edilemez” dedi. Çok sayıda protestocu İtalya’daki muhalefet partilerine desteklerini ifade etti.
Meloni hükümeti, önerilen anayasa değişikliklerinin hükümet istikrarını sağlamanın, başbakanın rolünü güçlendirmenin ve İtalyanlara ülkelerini kimin yöneteceği konusunda daha fazla söz hakkı tanımanın bir yolu olduğunu savunuyor.
Bazı milletvekilleri reformun istenen sonuçları getireceğinden şüphe ederken, diğerleri hem İtalya parlamentosunun hem de İtalya Cumhurbaşkanı’nın rolünün azalması riski konusunda uyarıda bulunuyor.
Bir başbakanın doğrudan seçilmesi alışılmadık bir durum; yalnızca İsrail 1990’larda böyle bir sistemi uygulamaya koymayı denedi ve başarısız oldu.
İtalya’nın anayasasını değiştirmek, parlamentonun her iki meclisinin de değişikliği iki kez onaylaması gereken uzun bir süreç; son iki oy için üçte iki çoğunluk gerekiyor.
