Pekin’den Tayvan’a silah satışını sürdüren ABD şirketlerine yeni yaptırım

Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Tayvan’a silah sattıklar tespit edilen 12 şirkete yaptırım uygulanacağı bildirilirken, bununla birlikte kararın, Pekin’in Moskova ile işbirliği yaptığı gerekçesiyle Washington tarafından Çinli işletmelere uygulanan yaptırımlara misilleme olarak alındığı da vurgulandı.

12 ABD askeri-sanayi şirketine ve bu şirketlerin 10 üst düzey yöneticisine yaptırım uygulama kararı alındığına dikkat çekilen açıklamada, “ABD, Çin’in Ukrayna krizi konusundaki tarafsız ve adil duruşunu ve yapıcı rolünü görmezden gelerek Rusya ile ilgili sözde faktörlere dayanarak birçok Çinli işletmeye ayrım gözetmeksizin yasadışı tek taraflı yaptırımlar uygulamıştır. Tek taraflı zorbalık ve ekonomik baskıya devam ederken Çinli işletmelerin, kurumların ve bireylerin meşru hak ve çıkarlarını ciddi şekilde ihlal etmiştir” denildi.

Çin Dışişleri Bakanlığı, aynı zamanda ABD’nin Tayvan’a silah satmaya devam ederek Tek Çin ilkesini ve kamuoyuna sunulan Çin-ABD ortak bildiri hükümlerini ciddi şekilde ihlal ettiğinin altını çizdiği mesajında, Washnigton’un bu eylemleriyle Çin’in içişlerine açıkça müdahale ettiği ve egemenliğine ciddi zarar verdiği dile getirildi.

Boeing’e de yaptırım

Çin Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, Boeing Defense’in uzay ve güvenlik birimi ile General Atomics Aeronautical Systems ve General Dynamics Land Systems şirketlerinin “güvenilmez varlık” listesine alındığı belirtildi.

Böylelikle söz konusu şirketlerin Çin’de daha fazla yatırım yapması engellenirken üst düzey yöneticilerinin Çin’e girişleri yasaklandı.

Yaptırım kararının, Tayvan’ın yeni lideri Lai Ching-te’nin yemin ederek görevine başladığı güne denk gelmesi dikkati çekti.

Pekin yönetimi, ABD Başkanı Joe Biden’ın şubat ayında Tayvan’a 75 milyon dolar ilave silah satışına onay vermesinin ardından nisanda General Atomics Aeronautical Systems ile General Dynamics Land Systems şirketlerine yaptırım uygulayacağını bildirmiş, şirketlerin Çin’de mal varlıkları dondurulmuştu.

Abrams tankları ve dronlar

General Dynamics Land Systems, Amerikan yapımı Abrams tanklarının Tayvan ile ortak üretimini yapıyor.

Predator ve Reaper gibi insansız hava aracı modelleri üreten General Atomics Aeronautical Systems ise Tayvan ordusuna “SkyGuardian” adı verilen “MQ-9B” tipi askeri dronları Amerikan ordusu aracılığıyla satıyor.

Amerikan savunma şirketlerine yaptırmlar

Çin, Eylül 2022’de, Tayvan’a 1,1 milyar dolarlık silah satışında payları olduğu gerekçesiyle Boeing Defense ve Raytheon şirketlerinin üst yöneticileri Ted Colbert ile Greg Hayes’e yaptırım uygulama kararı almıştı.

Pekin yönetimi, Washington’ın Ağustos 2023’te Tayvan’a 500 milyon dolarlık F-16 kızılötesi arama takip sistemi ve ilgili ekipmanın satışına onay vermesinin ardından, bu donanımların tedarikçisi olan ABD’li savunma sanayi şirketleri Lockheed Martin ile Northrop Grumman’a yaptırım uygulayacağını bildirmişti.

ABD Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansının (DSCA), Aralık 2023’te Tayvan’ın Komuta, Kontrol, Haberleşme ve Bilgisayar (C4) kapasitesini sürdürmesi için 300 milyon dolar değerinde daimi tedarik ve donanım desteği sağlanacağını duyurmasının ardından ise bu donanımları sağlayan BAE Systems Land and Armament, Alliant Techsystems Operation, AeroVironment, ViaSat ve Data Link Solutions isimli 5 Amerikan savunma sanayi şirketine yaptırım kararı alınmıştı.

Çin’in topraklarının parçası olduğunu defalarca dile getirdiği Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1949’dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hala devam ediyor.

Pekin, ‘Tek Çin’ ilkesini vurgulayarak kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile resmi ilişki kurmasına ve Tayvan’a silah satışına karşı çıkıyor.