AB üyesi Estonya, komşusu Rusya tarafından tehdit edildiğini düşünüyor. Bu yıl, küçük NATO ülkesi savunma yeteneklerini güçlendirmek için GSYİH’sının %3’ünden fazlasına yatırım yapacak. EuronewsWitness muhabiri Hans von der Brelie’nin keşfettiği gibi bu bölge aynı zamanda NATO tatbikatlarına da ev sahipliği yapıyor ve sivilleri siper savaşı konusunda eğitiyor.
Indrek Jurtšenko eğitimli bir opera sanatçısıdır. Ama bugün beni Estonya ormanlarında askeri bir manevraya götürüyor. “Estonya Savunma Birliği”nin (EDL) bir parçası olan silahlı siviller, profesyonel askerlerle birlikte savaş oyunları oynuyor: “Tatbikatımıza Estonya, Litvanya ve Fransa’dan 500 kişi katılıyor” diyor.
Tatbikata “Kuzey Kurbağası” adı veriliyor ve eski bir Sovyet askeri havaalanının çevresinde yapılıyor. İniş pistinin yakınında, NATO ortağı Fransa’nın piyade birlikleri siperleri güçlendiriyor. Yakındaki ormanda Baltık gönüllüleri toplanıyor. Onlar profesyonel askeri becerilere sahip silahlı sivillerdir. Oldukça ilgi çekici bir ortam; Estonya milita kuvvetleri ve profesyonel NATO birlikleri, siper savaşı için muharebe becerilerini karşılıklı olarak test ediyor ve geliştiriyor.
Yerel bilgi, yerel güç
Fransız profesyonel bakış açısına göre böyle bir milis kuvvetinin avantajının ne olduğunu Yüzbaşı Hubert’e soruyorum. “Kendi yaşam alanlarında, ait oldukları bölgede faaliyet gösteriyorlar” diyor bana. “İşte bu yüzden tam olarak ihtiyaç duyulan yerde ve zamanda anında tepki verebiliyorlar.”
Yaklaşık 30.000 üye EDL’ye kaydoldu. Boş zamanlarını askeri tatbikatlarda geçiren işçiler, katipler, öğrenciler veya çiftçiler; bu vatanseverlik hizmetinin karşılığında hiçbir ücret almıyorlar. Birçoğunun evinde kendi silahı var ve işler ciddileştiğinde bununla nasıl başa çıkacaklarını biliyorlar.
Bir daha asla yabancı yönetimi altında yaşamamak, Reet Saari’nin katılma motivasyonu. O bir anne ve bir hırdavat mağazasında satış müdürü. Bugün, tamamı kadınlardan oluşan, ağır silahlı bir muharebe birimi olan bir keşif devriyesine liderlik ediyor. “Estonya küçük bir ülke, dolayısıyla herkesin savunma çabalarına bir şekilde katkıda bulunması gerekiyor. Bazıları benim gibi ormanda ön saflarda savaşabilir. Diğerleri ise destek görevlerinde ve lojistikte yardımcı olabilir.” Reet bunun gibi manevralarda atış yapmayı, savaş alanı hekimliğini, piyade taktiklerini ve yakın dövüşü öğrendi.
Savunmak için harcayın
Estonya’nın başkenti Tallinn’de savunma bakanı Hanno Pevkur ile görüştüm. Estonya, NATO ortaklarına savunma harcamalarını artırma çağrısında bulunuyor. Pevkur, GSYİH’nın yüzde ikisinin yeterli olmadığını ısrarla vurguluyor: “Asıl tehdit Rusya olmaya devam edecek. Diktatörlük büyüyecek” diyor kayıtlarda.
Bu bağlamda Estonya Parlamentosu savunma harcamalarının GSYİH’nın yüzde üçünde tutulması yönünde oy kullandı. Bu yıl daha da fazla olabilir. Savunma Bakanı’na 2024-2027 önceliklerinin neler olduğunu soruyorum. Pevkur: “Tekerlekli kundağı motorlu obüsler, yeni orta menzilli hava savunma sistemleri, birçok tanksavar sistemi ve birçok yeni mühimmat alıyoruz. Toplamda son 30 yılda aldığımız mühimmatın fazlasını son iki yılda aldık!”
Estonya, hava sahası ihlalleri, sahte haber kampanyaları, siber saldırılar ve GPS sinyali engellemeleri yoluyla Rusya’nın istikrarsızlaştırma çabalarına maruz kalıyor. Estonya özel kuvvetleri ve istihbaratında da geçmişi olan eski EDL komutanı Riho Ühtegi’ye Estonya gerçekten risk altında mı diye soruyorum. NATO üyeliğinin sağlam bir güvence olduğunu biliyor ama “bu imparatorluk duygusu Rusya’da kaybolmadı, hâlâ var. Bu nedenle hazır olmalıyız” diye uyarıyor Ühtegi.
Hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için
NATO görevlileri Baltık’taki tam eğitimli sivillerden övgüyle söz ediyor. Milis savaşçılarının, stresli savaş durumlarının ortasında bile doğaçlama yapabildiklerini ve kötü sürprizlere çözüm bulabildiklerini söylüyorlar. Sahadaki birkaç arka plan detayında bana komuta zincirlerinin iyi çalıştığı, keşif ve iletişim akışlarının profesyonel olduğu söylendi.
Ukrayna’dan bazı sesler endişe verici sinyaller gönderiyor: Baltık ülkelerinin Putin’in listesindeki bir sonraki ülke olabileceğini söylüyorlar. Ancak NATO anlaşmasının 5. maddesi saldırıya uğrayan herhangi bir üyenin yardımına koşmayı garanti ediyor; birimiz hepimiz hepimiz birimiz için. Indrek Jurtšenko, Reet Saari, Hanno Pevkur, Riho Ühtegi, Kaptan Hubert ve Batı savunma ittifakında yaşayan diğer birçok insanın paylaştığı bir çağrışım.
