Fidan, Kıbrıs görüşmeleri için Ada’da

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Kıbrıs’taki taraflar ortasında İsviçre’de Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin konut sahipliğinde düzenlenmesi planlanan görüşmeleri ele almak üzere bugün Ada’ya gitti.

Kıbrıs meselesinde uzun yıllar devam eden donmuş devrin akabinde 2024 yılında yeni bir hareketlilik yaşanmış; Kuzey Kıbrıs lideri Ersin Tatar ve Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis 15 Ekim 2024’te New York’ta BM Genel Sekreteri’nin konut sahipliğinde gayriresmî akşam yemeğinde bir ortaya gelmişti.

Söz konusu akşam yemeğinin akabinde BM Sözcülüğü tarafından yapılan açıklamada, Ada’daki taraflar ortasında resmî müzakerelerin başlatılması için bir ortak taban bulunmadığı resmî olarak kayda geçirilmişti. Lakin daha sonra görüşmelerin gayriresmî yerde yapılmasına ait hazırlıkların olduğuna ait çok sayıda haber yayımlanmıştı.

Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, BM Kıbrıs Özel Temsilcisi Colin Stewart ve Kuzey Kıbrıs lideri Ersin TatarFotoğraf: Iakovos Hatzistavrou/POOL/AFP

Fidan’ın Lefkoşa’da 8-9 Ocak’ta yapacağı temaslarda ikili münasebetlerin yanı sıra BM nezaretinde önümüzdeki aylarda yapılacak olan görüşmelerin ele alınması bekleniyor.

Gayriresmî görüşmelere Ada’daki iki önderin yanı sıra garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’den temsilcilerin de katılması planlanıyor. İngitere’nin iştirakinin gözlemci statüsünde düşük seviyede olması bekleniyor.

Yunanistan 1 Ocak 2025 prestijiyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda süreksiz üye olarak iki yıllık misyonuna başlamıştı. Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Gerapetritis amaçlarını Kıbrıs sorununu BM’nin gündeminde tutmak olarak açıklamıştı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Yunan mevkidaşı Yorgo Gerapetritis 8 Kasım 2024’te Atina’daki ortak basın toplantısında tokalaşırken görülüyor.Fotoğraf: Aris Messinis/AFP

Türk tarafının durumu ne?

Görüşmeler öncesinde Türkiye ve Kıbrıs Türkleri “iki devletli çözümü” isteyen konumunu koruyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan BM Genel Şurası’nın son üç toplantısında memleketler arası topluma “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti”ni tanıma davetinde bulunmuştu.

Bu ortada Tatar başkanlığındaki Kıbrıs Türk tarafı, Cenevre’de 27-29 Nisan 2021 tarihlerinde düzenlenen gayriresmî 5 + BM formatındaki toplantıda iki toplumlu ve iki kesitli federasyon modelinden takviyesini çektiğini açıklayarak, Kıbrıs sıkıntısının tahliline dair iki devletli tahlil vizyonunu sunmuştu.

İki devletli tahlile Türkiye de takviye veriyor ve yarım asırdır pek çok kez denenmiş olan federasyon temelli müzakere süreçlerinin bugüne kadar Ada’ya tahlil getiremediğini düşünüyor.

Ada’da hâlihazırda “iki başka devlet ve iki başka toplum” bulunduğunu belirten Türk diplomatik kaynaklar, Kıbrıs sıkıntısına “Ada’nın gerçeklerine uygun, adil, kalıcı ve sürdürülebilir bir tahlil bulabilmenin yolunu açacak resmî müzakerelerin başlatılabilmesi için öncelikle Kıbrıs Türklerinin özden gelen hakları olan hâkim eşitliğin ve eşit memleketler arası statünün milletlerarası toplum tarafından tescil edilmesi” gerektiğini vurguluyor.

DW Türkçe’ye manisiz nasıl erişebilirim?