Arnavutluk Başbakanı açıkladı: “Bektaşi devleti” kurulacak

Arnavutluk’ta Başbakan Edi Rama, başşehir Tiran’da Bektaşi tarikatı için Vatikan gibisi bir devlet kurulacağını açıkladı. Arnavutluk hükümeti, Başbakan Rama’nın duyurduğu bu bağımsız Müslüman devletinin dinî müsamahayı artırmasını ve koruma etmesini hedefliyor.

Bektaşi dergahının Türkiye’den Arnavutluk’a taşınmasının 95’inci yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen merasimde konuşan Rama, “Bektaşilerin hikayesi, başlı başına, kutsal makam Dünya Bektaşi Merkezi’ne Vatikan gibisi bir statü verilmesi için zorlayıcı bir çağrıdır” açıklamasında bulundu.

Böylesi bir adımın Arnavutluk’un egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit etmeyeceğini savunan Rama; duvarları, polisi, ordusu ya vergi sistemi olmayan ve tüm ziyaretçilerini “Bölmek için değil, birleşmek için buradayız” mottosuyla karşılayan bir manevî devlet kurmayı planladıklarını söyledi. Rama, Dünya Bektaşi Merkezi’ni bu formda tüm dinlerden ve milliyetlerden insanların ziyaret edeceği memleketler arası bir cazibe merkezine dönüştürebileceklerini belirtti.

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama Fotoğraf: Olsi Shehu/AA/picture alliance

Arnavutluk tarihindeki rolünü övdüğü Bektaşileri “korunması gereken bir ulusal vasiyet” olarak tanımlayan Rama, bu türlü bir devlet kurulmasına karşı çıkanların korkmasını gerektirecek bir durum olmadığını belirtti.

“Arnavutluk bir üniter devlettir, yani bir federal devlet değildir” diyen Rama, başşehir Roma’da Vatikan üzere bir mikrodevlet bulunmasına karşın İtalya’nın da hala bir üniter devlet olduğunu vurguladı.

Parlamento onayı gerekiyor

Rama, kelam konusu planın ne vakit hayata geçirileceği konusunda bilgi vermedi. Muhtemel bir adımın Arnavutluk parlamentosu tarafından da onaylanması gerekiyor.

Arnavutluk Başbakanı Rama, Bektaşi tarikatı için bir mikrodevlet kurulmasına yönelik planı geçen Eylül ayında kamuoyuyla paylaşmıştı. Başşehrin doğu kısmında bu türlü bir devlet kurulmasının planlandığını duyuran Rama’nın açıklamaları, Arnavutluk kamuoyunda tartışmalara yol açmıştı.

Tiran’daki Dünya Bektaşi MerkeziFotoğraf: Kristi Çavo/DW

Adını 13’üncü yüzyılda yaşayan Hacı Bektaş Veli’den alan, 16’ncı yüzyılın başında Balım Sultan tarafından kurumsallaştırılan ve Aleviliğin temel asıllarına dayanan Bektaşi tarikatının dergahı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün tekke ve zaviyeleri kapatmasının akabinde 1930’da Arnavutluk’a taşındı. Bektaşi Dergahı daha evvel Nevşehir’deki Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi’ndeydi.

Arnavutluk nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unu Bektaşiler oluşturuyor. Bölge ülkelerinden Kosova ve Kuzey Makedonya’da da önemli sayıda Bektaşi yaşıyor.

DW,Reuters/CÖ,EC

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?