Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, ‘kendi kendine darbe’ iddialarını yalan olarak niteledi

Başarısız darbe girişiminin ardından Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, darbenin arkasında olduğu yönündeki iddiaları “yalan” olarak niteledi.

Arce Perşembe günü yaptığı açıklamada, görünüşe göre girişimi yöneten generalin kendi başına hareket ettiğini ve adaletle yüzleşeceğine söz verdiğini söyledi.

Bunlar Arce’in Çarşamba günkü olaylardan bu yana ilk yorumlarıydı.

Darbenin arkasındaki general Juan José Zuniga, delil sunmadan, başkanın kendisine popülerlik kazanmak için isyanı gerçekleştirme emrini verdiğini iddia etti.

Sonuç olarak bu durum gerçekte ne olduğuna dair spekülasyonları alevlendirdi.

Hükümet, çoğu subay olan 17 kişinin tutuklandığını duyurdu. Muhalefet senatörleri ve hükümeti eleştirenler de şüphecilerin korosuna katılarak isyanı “kendi kendine darbe” olarak nitelendirdi.

Bazı Bolivyalılar Zuniga’nın iddialarına inandıklarını söyledi: “Bolivya halkının zekasıyla oynuyorlar çünkü kimse bunun gerçek bir darbe olduğuna inanmıyor” dedi 48 yaşındaki avukat Evaristo Mamani.

Arce Perşembe günü yaptığı açıklamada, “Ben halkın kanıyla popülerlik kazanacak bir politikacı değilim” dedi.

Bu arada Arce’nin destekçileri cumhurbaşkanlığı sarayı dışında toplandılar ve yetkililer daha fazla tutuklama yaparken, sıkıntılı durumdaki lidere biraz siyasi nefes alma imkanı sağladılar.

Zaten sorunlu olan ülke için bir şok daha

12 milyonluk Güney Amerika ülkesi Çarşamba günü, askeri güçlerin Arce’ye saldırmasını, zırhlı araçlarla başkentin ana meydanının kontrolünü ele geçirmesini, küçük bir tankı defalarca başkanlık sarayına çarpmasını ve protestoculara göz yaşartıcı gaz salmasını şok ve şaşkınlıkla izledi.

Kıdemli kabine üyesi Eduardo del Castillo, tutuklananlar arasında Anibal Aguilar Gomez olarak tanımlanan bir sivilin, engellenen darbenin kilit bir “ideologu” olduğunu söyledi.

Başkan Luis Arce’nin bir destekçisi, 26 Haziran 2024’te La Paz’da başarısız bir darbe girişiminin ardından Plaza Murillo’dan kaçan askerler arasında Bolivya bayrağı sallıyor

Arce, 2025’te kendisine meydan okumakla tehdit eden eski müttefiki popüler eski Başkan Evo Morales ile giderek derinleşen bir rekabete kilitlenmiş durumda.

Kısa ömürlü isyan, Arce ile Bolivya’nın ilk yerli başkanı Morales arasında aylarca artan gerilimin ardından geldi. Morales, kitlesel protestolar ve ölümcül baskıların 2019’da istifa etmesine ve kaçmasına neden olmasından bu yana dramatik bir siyasi geri dönüş gerçekleştirdi; destekçileri darbe olarak kınadığı askeri destekli bir görevden alma.

Morales, 2025’te Arce’ye karşı yarışmaya söz verdi. Bu ihtimal, ülkenin döviz rezervlerinin azalması, doğal gaz ihracatının düşmesi ve para biriminin ABD dolarına sabitlenmesiyle popülaritesi düşen Arce’yi tedirgin etti.

Bazı analistler, Arce’ye yönelik artan halk desteğinin ona ülkenin ekonomik çıkmazından ve siyasi çalkantılarından kurtulma olanağı sağladığını söylüyor.

“Başkanın yönetimi çok kötü, dolar yok, petrol yok. Dünkü askeri hamle imajına biraz yardımcı olacak ama çözüm değil,” diyor La Paz merkezli siyasi analist Paul Coca.

Darbeye siyasi destek yok

Çarşamba günü askeri manevra başladıktan kısa bir süre sonra, herhangi bir ele geçirme girişiminin anlamlı bir siyasi desteğe sahip olmayacağı ortaya çıktı.

İsyan bir günde kansız bir şekilde geçti. Dünya, Arce’nin sarayın dışındaki meydanda Zuniga ve adamlarıyla sert bir şekilde tartışmasını ve ardından içeri dönüp yeni bir ordu komutanı atamasını izledi.

Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, askerlerin kendi deyimiyle darbe girişimi olarak başkanlık sarayına baskın yapmasının ertesi günü La Paz’da düzenlediği basın toplantısında konuşuyor, 27 Haziran 2024

Texas A&M Üniversitesi’nde Bolivya siyaseti uzmanı ve Başkan Arce’nin eski gayri resmi danışmanı Diego von Vacano, “Gördüğümüz şey Latin Amerika’daki darbeler için son derece alışılmadık bir durum ve tehlike işaretlerini artırıyor” dedi. “Arce dün bir kurban, bugün ise demokrasiyi savunan bir kahraman gibi görünüyordu.”

ABD Dışişleri Bakanlığı Yönetim Müsteşar Yardımcısı Rich Verma, Perşembe günü Paraguay’da yaptığı konuşmada, Zúñiga’yı kınayarak, “Demokrasi bizim yarımküremizde hala kırılgan” dedi.

Ülkedeki demokrasi yanlısı savunucular, hükümet öncülüğündeki herhangi bir soruşturmaya güvenilebileceğine dair şüphelerini dile getirdiler.

“Yargı bağımsızlığı temelde sıfırdır, yargının güvenilirliği zemindedir,” dedi İnsan Hakları İzleme Örgütü Amerikalar müdür yardımcısı Juan Pappier. “Bugün ne olduğunu bilmediğimiz gibi, muhtemelen asla da bilemeyeceğiz.”