AB’nin kişisel bilgilerin depolanmasını ve paylaşımını kolaylaştırmak için tasarlanan yeni dijital kimlik cüzdanı endişeleri ve komplo teorilerini artırdı. Küp onlara bir göz atıyor.
AB’nin yeni gelen dijital kimlik cüzdanı, sosyal medyada ve politikacılar tarafından Brüksel’in vatandaşların mahremiyetini ortadan kaldırmayı ve hayatları üzerinde kontrol sahibi olmayı planladığı yönündeki iddialara yol açtı.
Halen geliştirme aşamasında olan cüzdan, kullanıcıların resmi kimlik ve banka bilgileri gibi önemli bilgileri tek ve güvenli bir yerde saklamasına olanak sağlayacak bir uygulamadır. Vatandaşların, sakinlerin ve işletmelerin Avrupa çapında kamu ve özel hizmetlere erişim için kimliklerini kanıtlamalarına olanak tanıyacak.
Avrupa Komisyonu, cüzdanın, kişilerin kişisel veri isteyen hizmetlerle ne kadar bilgi paylaşmak istediklerini kontrol etmenin basit ve güvenli bir yolunu sağlayacağını, kişinin verilerinin büyük kuruluşlardan kontrolünü alıp bireye geri vereceğini belirtiyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen cüzdanı tanıtırken şunları söyledi: “Bir uygulama veya web sitesi bizden yeni bir dijital kimlik oluşturmamızı veya büyük bir platform aracılığıyla kolayca oturum açmamızı istediğinde, verilerimize gerçekte ne olacağı hakkında hiçbir fikrimiz yok.” 2020 Birliğin Durumu konuşmasında.
“Bu nedenle Komisyon güvenli bir Avrupa e-kimliği önerecek. Güvendiğimiz ve herhangi bir vatandaşın Avrupa’nın herhangi bir yerinde vergi ödemekten bisiklet kiralamaya kadar her şeyi yapmak için kullanabileceği bir şey” diye ekledi. “Hangi verilerin nasıl kullanılacağını kendimiz kontrol edebildiğimiz bir teknoloji.”
Ancak buna rağmen pek çok kişi korkularını dile getirmek için sosyal medyayı kullandı: Bazıları meşru endişelere sahip, bazıları ise tuhaf teorilere sahip.
AB, cüzdan kullanıcılarının hangi bilgilerin ve kiminle paylaşılacağı konusunda tam kontrole sahip olacağına dair güvence vermiş olsa da bazıları bunun vatandaşların özgürlük ve mahremiyetini elinden alacağını söylüyor.
Diğerleri Brüksel’in cüzdanı insanların haklarını inkar etmek ve onları kontrol etmek için kullanmayı planladığını söylüyor.
Cube, iddialardan bazılarını uzmanlara sunarak bunların ne anlama geldiğini sordu.
Cüzdan gizliliğimizi ortadan kaldıracak mı?
İlk olarak, bu kadar çok kişisel verinin tek bir uygulamada depolanacağı korkusundan dolayı cüzdanın bir gizlilik ihlali oluşturup oluşturmayacağını sorduk.
Berlin’deki Avrupa Yönetim ve Teknoloji Okulu Dijital Toplum Enstitüsü’nde araştırma görevlisi ve program lideri olan Lilly Schmidt, cüzdanın gerçek amacının gizliliğimizi zayıflatmak değil, geliştirmek olduğunu söyledi.
“Korkunun nereden geldiğini anlıyorum çünkü genel olarak devlet çözümü korkusu veya hükümetlere duyulan güven, özellikle dijital dünyada elde edilmesi her zaman zordur” dedi. “Ama aslında düzenlemenin yapmaya çalıştığı şey ‘kara kutu’dan kurtulmak ve şeffaflığı artırmak.”
Nijmegen Radboud Üniversitesi’nden Profesör Bart Jacobs ise daha temkinli bir yaklaşım benimseyerek kimlik cüzdanlarının “gizliliğimiz açısından hem iyi hem de kötü” olabileceğini belirtti. Örneğin, yaşa göre sınıflandırılmış bir filmi çevrimiçi izlemek istediğinizde, kaç yaşında olduğunuzu doğrulamak için pasaportunuzun bir kopyasını yüklemek yerine, cüzdanınızı yalnızca yaşınızı ifşa etmek için kullanmanın daha gizlilik dostu olduğunu söyledi.
Yivi’nin arkasındaki kişilerden biri olan Jacobs, “Bu yüzden bu tür yeni teknolojiler için sıkı denetimden yana olduğumu savunuyorum” dedi. Hollanda’da benzer bir dijital kimlik uygulaması . “Bu tür sistemleri kötüye kullanmak yasalara aykırıdır, ancak yasanın sürdürülmesi gerekiyor.”
Uzmanlara göre vatandaşların veri paylaşımının sonuçlarını tam olarak anlamaları için konu hakkında bilgilendirilmesi de önemli.
Helsinki Üniversitesi’nde doktora araştırmacısı Sanna Toropainen, AB’nin dönüm noktası niteliğindeki veri koruma düzenlemesi olan GDPR’nin bireylere verilerini silme hakkı verdiğini ancak yalnızca belirli durumlarda olduğunu belirtti.
“Örneğin, kamu otoritesi yasal bir zorunluluk nedeniyle kişisel verileri işlediğinde, verileri silme hakkınız yoktur” dedi. “Dolayısıyla, cüzdan ‘gizliliğimizin içini boşaltmasa veya ortadan kaldırmasa da’, sözde düzenleme yükünü ellerimize bırakıyor ve verilerimize ne olacağını bilebilmemiz için cüzdanı kullanacak kadar eğitimli olmamız gerekiyor. Paylaştıktan sonra haklarımız neler?”
Büyük şirketlerin ve hükümetlerin insafına mı kalacağız?
Dijital cüzdana yöneltilen bir diğer suçlama da, AB vatandaşlarını verilerini işleyecek büyük şirketler ve hükümetler karşısında güçsüz bırakacağı yönünde.
Uzmanlar, rızanın önemini ve kişisel verilerin paylaşılıp paylaşılmamasının kurumdan ziyade vatandaşlara bağlı olduğunu vurguladı.
Jacobs, “Rıza zayıf bir mekanizma çünkü insanlara baskı yapılabilir” dedi. “Yani sonuçta bu sınırlı bir koruma biçimi, ancak insanların bu durumlarda güçsüz olduğu bir durum kesinlikle söz konusu değil.”
Schmidt ayrıca vatandaşların verilerinin nasıl kullanıldığını görebileceklerini, herhangi bir suiistimal gördüklerinde onaylarını geri alabileceklerini ve yetkililere bildirebileceklerini kaydetti. Cüzdan mevzuatının hala üzerinde çalışıldığını ve bu nedenle ek korumalar sağlayabileceğini ekledi.
Ne olursa olsun, Toropainen’e göre AB dijital kimlik cüzdanı, Meta veya Google’ın giriş sistemlerine bir alternatif sağlayacak. Bunlar uygun olsa da şirketlerin verilerinizin kontrolünü elinde tuttuğunu ve bunların nasıl kullanılacağını tam olarak bilmediğinizi söyledi.
“AB dijital kimlik cüzdanı ile, yönetmelikte belirtildiği gibi hangi verilerin paylaşıldığını bilerek Facebook ve benzeri sitelere giriş yapabilirsiniz” dedi.
Ancak Toropainen, cüzdanın potansiyel bir dezavantajının, onu kullanırken tamamen anonim kalamayacak olmanız olduğunu, çünkü yasal kimliğinizle bağlantılı olacağını ve dolayısıyla adınızın, verdiğiniz diğer bilgilerle birlikte paylaşılacağını da sözlerine ekledi.
Avrupa Çin tarzı sosyal kredi sistemine mi doğru gidiyor?
Diğer sosyal medya kullanıcıları, AB dijital kimlik cüzdanının, bireylere, işletmelere ve devlet kurumlarına güvenilirliklerine dayalı bir kredi puanı veren Çin’in tartışmalı sosyal kredi sisteminden bir adım uzakta olduğunu ileri sürdü.
Bu güvenilirlik kişinin sosyal davranışlarına dayanır ve faturaları zamanında ödemek, yasalara uymak gibi eylemlerle düzenlenir.
Schmidt, hükümetler yeni teknolojik çözümler sunduğunda insanların bir dereceye kadar korku hissetmesinin normal olduğunu söyledi ancak bir kez daha AB dijital kimlik cüzdanının, hükümetin verilerin kontrolünü kendisinden vatandaşlara devrettiğinin bir örneği olduğuna dair güvence verdi.
“Yani bu anlamda Çin kredi sisteminin neredeyse tam tersi yönde” dedi.
Jacobs da benzer bir görüş dile getirerek AB dijital kimlik cüzdanının sosyal kredi sistemine benzediği fikrinin hiçbir dayanağı olmadığını savundu.
“Çin’in sosyal kredi sistemi tamamen farklı bir düzende ve Avrupa’da almaya hazır olduğumuzu sanmıyorum” dedi. “Ve elbette cüzdanlar da bu tür teknolojiler için kullanılabilir. Ancak bu teknoloji için sıradan pasaportlar da kullanılabilir. Bu yüzden bunların oldukça bağımsız konular olduğunu düşünüyorum.
