Ruanda soykırımın 30. yılını törenle anıyor

Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, insanlık tarihinin bu karanlık anında hareketsiz kalan, gözlerini kapatan uluslararası toplumun sorumluluğunu, bir nevi suç ortaklığını kabul etti.

Sözlerine şöyle devam etti: “Hatırlama görevi her şeyden önce bir gerekliliktir. Bu hatırlamakla ilgilidir, unutmamakla ilgilidir. Hatalarımızdan ders almakla, daha aydınlanmış bir dünyanın kapılarını açmaya çalışmakla ilgilidir”.

Törenlere katılmayan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Pazar günü yaptığı açıklamada, Fransa ile Batılı ve Afrikalı müttefiklerinin yaklaşık 800 bin kişinin ölümüne yol açan katliamı “önleyebileceklerini” yineleyerek “irade” eksikliği olduğunu vurguladı.

Ruandalılar, tahminen 800.000 kişinin hükümet destekli aşırılık yanlıları tarafından öldürüldüğü ve katliamların korkunç mirasıyla boğuşmaya devam eden küçük Doğu Afrika ülkesini paramparça eden soykırımın 30. yılını anıyor.

Ruanda o zamandan beri güçlü bir ekonomik büyüme gösterdi, ancak yara izleri hala devam ediyor ve isyancı hareketi soykırımı durduran ve iktidarı ele geçiren Başkan Paul Kagame’nin uzun yönetimi altında gerçek bir uzlaşmanın sağlanıp sağlanmadığına dair sorular var.

Pek çok kişi tarafından göreceli istikrar getirdiği için övülen ancak başkaları tarafından muhaliflere karşı hoşgörüsüzlüğü nedeniyle yerilen Kagame, Pazar günü başkent Kigali’de kasvetli anma etkinliklerine öncülük edecek. Yabancı ziyaretçiler arasında soykırım sırasındaki ABD başkanı Bill Clinton ve İsrail Devlet Başkanı Isaac Herzog başkanlığındaki bir heyet yer alıyor.

Kagame, bir anma meşalesi yakacak ve Kigali’de 250.000 soykırım kurbanının kalıntılarının bulunduğu anma alanına çelenk koyacak.

Cinayetler, bir Hutu olan dönemin Cumhurbaşkanı Juvénal Habyarimana’yı taşıyan uçağın Kigali üzerinde düşürülmesiyle alevlendi. Tutsiler uçağı düşürmek ve cumhurbaşkanını öldürmekle suçlandı. 1994’te aşırı Hutuların önderlik ettiği ve 100 günden fazla süren katliamlarda hedef haline geldi. Tutsi azınlığını korumaya çalışan bazı ılımlı Hutular da öldürüldü.

Ruandalı yetkililer uzun süredir uluslararası toplumu cinayetlerle ilgili uyarıları görmezden gelmekle suçlarken, bazı Batılı liderler de bu durumdan pişmanlık duyduklarını ifade etti.