Araştırmacılar uzun zamandır nefret dolu çevrimiçi yorumlar ile bu yorumların insanları aşırı siyasi duruşlara, inançlara ve dünya görüşlerine doğru itme kapasiteleri arasında bağlantı kurmuştu.
Slovak start-up Elv.ai tarafından derlenen verilere göre, Çarşamba günü Slovakya Başbakanı Robert Fico’ya yönelik suikast girişimi internette yoğun bir nefret dolu ve zehirli yorum dalgasını tetikledi.
Kuruluş, suikast gününde kaba dil, nefret söylemi, ırkçılık, yabancı düşmanlığı, tehditlerin yanı sıra saldırının gerekçesini içerebilen nefret dolu yorumların, tüm izleme veri tabanlarına kıyasla %60 arttığını tespit etti.
Daha önce, çevrimiçi yorumlardaki zehirlilik düzeyi, Mart ve Nisan aylarındaki Slovakya başkanlık seçimlerinde en yüksek seviyesine ulaşmıştı; Elv.ai, çevrimiçi tartışmaların %13,62’sinde yapılan nefret dolu yorumları kaydetmişti.
Karşılaştırıldığında, suikast girişiminin ardından ortaya çıkan toksisite düzeyi %21,62 idi.
Elv.ai’den Jakub Šuster euronews’e şöyle konuştu: “Bu tür olaylar genellikle altta yatan gerilimlerin ve şikâyetlerin internette yüzeye çıkması için katalizör görevi görüyor. Yüksek profilli olaylara verilen duygusal tepkiler genellikle güçlü tepkilere neden oluyor ve bireylerin öfkelerini veya korkularını çevrimiçi olarak ifade etmelerine yol açıyor.”
“Sosyal medya platformları, kullanıcıların öncelikle kendi görüşlerini güçlendiren ve çoğu zaman görüşlerini radikalleştiren fikirlere maruz kaldıkları yankı odaları aracılığıyla nefret söylemini güçlendirebilir” diye ekledi.
Saldırının ardından Slovakya içişleri bakanlığı, resmi Facebook sayfalarından birindeki kullanıcılara saldırıyla ilgili uygunsuz veya kaba içerik paylaşmaktan kaçınmaları yönünde çağrıda bulundu. Ayrıca profesyonel medya kuruluşlarından konuyla ilgili yorum bölümlerini kapatmalarını ve sosyal medya paylaşımlarını denetlemelerini istedi.
İçişleri Bakanı Matúš Šutaj-Eštok ayrıca gazetecilerden ve politikacılardan saldırının ardından sosyal medyada düşmanca yorumlar yaymaktan kaçınmalarını istedi.
Bu arada Slovakya Devlet Başkanı Zuzana Čaputová, Çarşamba günü X’te yayınlanan bir gönderide, “toplumun her yerinde tanık olduğumuz nefret söylemi ve nefret dolu retoriğin nefret dolu eylemlere yol açtığını” söyledi.
Çevrimiçi toksisitenin sonuçları
Šuster, “Çevrimiçi nefret söylemi, Slovak toplumu içindeki bölünmelerin körüklenmesine önemli ölçüde katkıda bulunuyor. Nefret dolu yorumların çoğalmasının birçok derin etkisi olabilir. Kalıcı nefret söylemi, sosyal bölünmeleri daha da kötüleştirerek toplulukların yapıcı diyaloğa girmesini zorlaştırır.” diye açıkladı.
“Nefret söylemine tekrar tekrar maruz kalmak, bireyleri aşırı görüşlere karşı duyarsızlaştırabilir ve bu tür söylemleri yavaş yavaş normalleştirebilir.”
2023 yılında Avrupa Roman Hakları Merkezi, Slovakya’daki Roman topluluğu üyeleri adına, bu kişilerin internette Roman karşıtı nefret söylemi yayınladıklarını söyleyen kişiler hakkında altı suç duyurusunda bulundu.
İnsan Hakları Forumu’nun gönüllü koordinatörü ve avukatı Diana Repiščáková, “Yorumlardan bazıları çirkin; bazıları ise daha ciddi ve Romanların yok edilmesini amaçlıyor. Bazı durumlarda nefret edenler suç işlemiş olabilir” dedi.
Araştırmacılar uzun zamandır nefret dolu çevrimiçi yorumlar ile bu yorumların insanları aşırı siyasi duruşlara, inançlara ve dünya görüşlerine doğru itme kapasiteleri arasında bağlantı kurmuştu.
2018 yılında Birleşmiş Milletler, Myanmar’ın Rakhine eyaletinde 2017 Rohingya soykırımında sosyal medyanın ve özellikle Facebook’un önemli bir rol oynadığını bildirdi.
Kenya’da, Kenya Yüksek Mahkemesinde açılan 1,6 milyar dolarlık (1,47 milyar Euro) dava, Facebook’un ana şirketi Meta’yı, Etiyopya’nın Tigray’deki 2020-2022 çatışmasıyla ilgili olarak Facebook’ta nefret söylemini ve şiddeti artırmakla suçladı.
Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA), 2023 yılında çevrimiçi nefret söyleminin Avrupa genelinde arttığını ve AB’nin, bir nefret söylemi kanunu getirmeyi amaçlayan Dijital Hizmetler Yasası’nın uygulanmasına rağmen konuyu düzenlemek için yeterli çaba göstermediğini açıkladı. Çevrimiçi nefret söylemine karşı davranış.
