Türkiye’nin birinci astronotundan, Mars’ta su bulunmasına: Bilim ve teknolojinin altın yılı 2024

2024 yılı, insanlığın bilim ve teknoloji seyahatinde unutulmaz bir sayfa olarak tarihe geçti. Sağlık, uzay, yapay zeka, iklim krizi ve genetik mühendislik üzere birçok alanda ihtilal niteliğinde gelişmelere şahit olunan bu yıl, geleceğin kapılarını araladı. Çığır açan buluşlar, yalnızca insan hayatını kolaylaştırmakla kalmadı, tıpkı vakitte kozmosun sırlarını anlamamız için de yeni fırsatlar sundu.

Ocak ayında Mars’taki gizemli halka yapısından Türkiye’nin birinci astronotunun başarılarına kadar her ay bilim dünyasında iz bırakan gelişmeler yaşandı. Bilim insanlarının 240 bin nanoplastik modülü bulduğu şişelerden yapay zekanın protein yapılarını çözmesine kadar birçok yenilik, insanlığın karşı karşıya olduğu sıkıntılara tahlil sunmaya devam ediyor.

Bu yıl ayrıyeten CRISPR teknolojisiyle kalıtsal hastalıkların tedavisinde çığır açan başarılar elde edildi, yapay zeka ilaç geliştirme süreçlerini hızlandırdı ve uzayda ömür arayışında yeni adımlar atıldı. Yılın her ayı, geleceğin şekillenmesinde kritik ehemmiyete sahip buluşlarla doluydu. İşte 2024’ün bilim ve teknoloji dünyasında bıraktığı unutulmaz izler…

PET şişelerde nanoplastik keşfedildi

ABD’deki Columbia Üniversitesi araştırmacıları, bir litrelik pet şişe sularında yaklaşık 240 bin nanoplastik bulunduğunu tespit etti. Bu durum, nanoplastiklerin insan sıhhati üzerindeki potansiyel olumsuz tesirlerine dair kaygıları artırdı.

Uzayda devasa halka biçiminde yapı ortaya çıktı

Central Lancashire Üniversitesi bilim insanları, uzayda kozmolojiyle ilgili birtakım temel varsayımlara meydan okuyan halka formunda devasa bir yapı keşfetti. Bu yapı, kozmosun büyük ölçekli yapısının anlaşılmasında yeni sorular ortaya çıkardı.

Tersine mühendislik ortaya çıkardı: Yapay zeka güvenliği sorgulandı

Singapur’un Nanyang Teknoloji Üniversitesi araştırmacıları, “tersine mühendislik” yöntemiyle yapay zeka sohbet robotlarının olağanda yanıtlamayacakları komutlara karşılık vermelerini sağladı. Bu bulgu, yapay zeka sistemlerinin güvenliği konusunda yeni tartışmaları beraberinde getirdi. Öte yandan kuantum bilgisayar tehditlerine karşı geliştirilen yeni şifreleme protokolleri memleketler arası standart olarak kabul edilmeye başlandı.

Uzayda telaş: NASA astronotu Dünya’yı aradı, ‘Dışarı süzülen uzaylı gibisi bir şey gördüm’ dedi

NASA astronotu Leland Melvin bir kezinde ‘yük bölmesinden dışarı süzülen’ çok garip bir şey gördüğünü açıklayarak bunun ne olabileceğini sormak için Dünya’daki merkezlerini aramak zorunda kaldığını açıkladı. Bilinmeyen objenin ‘Freon hortumlarından kopan buz’ olduğu açıklandı.

Antibiyotik direncine tahlil: Zosurabalpin

Harvard Üniversitesi ve İsviçreli ilaç firması Hoffmann-La Roche‘dan araştırmacılar, ilaca dirençli “Acinetobacter baumannii” bakterisiyle çabada tesirli olan yeni bir antibiyotik çeşidi olan Zosurabalpin’i keşfetti. Bu, antibiyotik direnciyle uğraşta umut verici bir adım olarak değerlendirildi.

NASA’nın aylardır açamadığı kutu sonunda incelendi

NASA, bilim insanlarının aylarca süren çalışmalarının akabinde Osiris-Rex‘in örnek toplamakla misyonlu robotik kolunun gök cisminden aldığı kaya ve toz örneğini içeren saklama kabındaki 35 vidadan açılamayan son 2′sinin de söküldüğünü bildirdi. Böylelikle çalışmadaki inceleme de başlamış oldu.

Bataryasız sensörler güç verimliliğinde ihtilal yaratıyor

Araştırmacılar, manyetik alandan kendi gücünü üretebilen bataryasız sensörler geliştirdi. Bu teknoloji, bilhassa tıbbi implantlar ve giyilebilir aygıtlar için güç verimliliği sağlayarak kullanım ömrünü uzatabilir.

Artemis Projesi Ay seyahatine hazırlanıyor

ABD’nin Artemis Projesi kapsamında, Ay’a insan gönderme hazırlıkları hızlandı. Ocak ayında dört astronotun eğitim programları tamamlanırken, Ay seyahati için vazife takvimi belirlendi.

Ay’a iniş yapan beşinci ülke Japonya oldu

Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA), SLIM (Smart Lander for Investigating Moon) isimli insansız uzay aracının Ay’a yumuşak iniş gerçeleştirdiğini açıkladı. Böylelikle Japonya, Ay’a uzay aracıyla yumuşak iniş yapan 5’inci ülke oldu.

Türkiye’nin birinci astronotu uzaydan döndü

Türkiye’nin birinci astronotu Alper Gezeravcı, Memleketler arası Uzay İstasyonu’ndaki (ISS) misyonunu muvaffakiyetle tamamlayarak 9 Şubat’ta Dünya’ya döndü. Misyonu müddetince 13 farklı bilimsel deney gerçekleştiren Gezeravcı, Türkiye’nin uzay araştırmalarında yeni bir periyodun kapılarını araladı.

Çin’in yapay zeka dayanaklı hiper uydusu fırlatıldı

Çin, yapay zeka ile çalışan birinci ticari hiper uyduyu Şubat ayında yörüngeye gönderdi. Bu uydu, yüksek çözünürlüklü bilgi toplama ve tahlil yetenekleriyle bilhassa tarım, etraf ve kent planlamasında çığır açmayı hedefliyor.

OpenAI, yapay zeka modeli Sora’yı tanıttı

San Francisco merkezli teknoloji devi OpenAI, metin komutlarından gerçekçi ve yaratıcı görüntüler üretebilen Sora isimli yapay zeka modelini duyurdu. Sora, medya ve cümbüş kesiminde ihtilal yaratacak yenilikler sunuyor.

SpaceX, Ay’a ‘Odysseus’ isimli iniş aracını gönderdi

SpaceX, ABD merkezli Intuitive Machines’in IM-1 misyonu kapsamında Ay’a iniş aracı “Odysseus”u gönderdi. İniş aracı, Ay’ın güney kutbuna yakın bir bölgeye inançlı bir formda iniş yaparak bilimsel bilgi topladı.

Kutup ayılarının avlanma davranışlarının değiştiği açıklandı

Yeni bir araştırma, iklim değişikliği nedeniyle deniz buzullarının erimesinin kutup ayılarının avlanma davranışlarını olumsuz etkilediğini ortaya koydu. Ayılar, uzun yüzme uzaklıkları nedeniyle avlarını tüketemeden tükeniyor.

Dünyanın en derin çukurunda bira şişesi bulundu: Buraya düşen tek kişinin Türk olduğu ortaya çıktı

Büyük Okyanus’un batı kıyısında bulunan ve dünyanın en derin noktası olarak bilinen Mariana Çukuru, 10 bin 994 metrelik derinliği ile ünlü olmasının yanı sıra bilimsel araştırmalarında da büyük bir ilgi odağı. Ama bu defa araştırmalar yapan bilim insanları, çukurda ‘bira şişesi’ buldu. Ayrıyeten çukura düşen tek kişinin bir Türk olduğu ortaya çıktı.

Azot kirliliği ve içme suyu riskinin arttığı ortaya çıktı

Almanya ve Hollanda’dan bilim insanları, azot kirliliğinin içme suyu kaynaklarına olan tesirinin 2050’ye kadar üç kat artabileceğini öngördü. Bilhassa Çin, Avrupa ve Kuzey Amerika’da bu durum önemli bir tehdit oluşturuyor.

Türkiye ve İtalya uzayda iş birliği için el sıkıştı

İtalya’nın Ankara Büyükelçiliği ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nin düzenlediği 2024 İtalyan Uzay Günü, iki ülke ortasında uzay alanındaki iş birliğini güçlendirmeyi hedefledi. Uzay inovasyonu ve çevresel sürdürülebilirlik hususları aktiflikte ele alındı.

İtalya’dan yapay zeka takviyeli uydu teknolojisi

İtalya, yapay zeka teknolojisiyle çalışan yeni jenerasyon uydu sistemlerini tanıttı. Bu sistemler, dünya müşahedesi ve data tahlili bahislerinde ileri teknolojiler sunarak bilimsel çalışmalara katkı sağlamayı hedefliyor.

Dış Güneş Sistemi’nde saklı okyanusların keşfi

Bilim insanları, Satürn’ün uydusu Mimas’ın buzlu kabuğunun altında bâtın bir okyanus bulunduğunu açıkladı. Bu keşif, Güneş Sistemi’nde hayat potansiyeli olan yeni bölgelerin araştırılmasına ışık tutuyor.

Asteroit tozundan kozmik sırların çözülmesi

NASA’nın OSIRIS-REx misyonu kapsamında Bennu asteroitinden toplanan örnekler üzerinde yapılan incelemeler, Güneş Sistemi’nin oluşumu ve hayatın başlangıcı hakkında çarpıcı bulgular sağladı. Prebiyotik moleküller ve amino asitler içeren bu örnekler, cihandaki kimyasal yapı taşlarının izini sürmemizi sağlıyor.

CERN teknolojisi kanser tedavisinde kullanılacak

13 Mart 2024’te CERN, geliştirdiği ileri teknolojik sistemlerin beyin tümörlerinin tedavisinde kullanılacağını açıkladı. Bu yenilikçi tedavi sistemi, kanser tedavisinde çığır açıcı bir periyot başlatmayı hedefliyor. Uzmanlar, bu teknolojinin düşük yan tesir ve yüksek muvaffakiyet oranıyla fark yaratacağını belirtti.

Güneş’te şiddetli patlama meydana geldi: Son 6 yılın en güçlü fırtınası

Dünya, son yılların en güçlü jeomanyetik fırtınasıyla sarsıldı. Bilhassa Kuzey Amerika’yı etkileyen bu fırtına, Türkiye dahil olmak üzere kutup ışıklarının izlenmesine imkan tanıdı.

Konuşma bozukluklarını düzeltmek için elektronik bant

Mart 2024’te tanıtılan elektronik bant, konuşma bozukluklarını tedavi ederek, bireylerin bağlantı kurma yeteneğini tekrar kazanmasını sağlıyor. Giyilebilir teknoloji olarak tasarlanan bu aygıt, felç ve nörolojik hastalıklardan kaynaklanan konuşma kayıplarında ihtilal yaratacak bir tahlil sunuyor.

Güney Koreli bilim insanlarından yeni buluş: ‘Yapay etli pirinç’

Güney Koreli bilim insanları sürdürülebilir protein kaynağı olarak laboratuvarda yapay etli pirinç üretti.

Yapay zeka kanser ilacını süratle geliştirdi

Yapay zeka, Mart 2024’te kanser tedavisinde umut vaat eden yeni bir ilaç bileşiği geliştirdi. Bu teknoloji, ilaç geliştirme mühletini aylardan haftalara indirerek, maliyeti ve vakti azaltmada büyük bir avantaj sağlıyor. Yeni bileşik, erken klinik testlerde olumlu sonuçlar verdi.

Anlaşılamayan sinyaller gönderiyordu: Voyager 1 uzay aracından 4 ay sonra birinci defa manalı bilgi geldi

Dünyaya en uzak olan insan imali obje olan Voyager 1 uydusundan 4 ay sonra birinci kere manalı ileti alındı. Voyager 1, insan gibisi hayat formlarını bulmak için 46 yıl evvel uzayın derinliklerine gönderilmişti. Bilim insanlarının 10 Mart’ta çözümlemeyi başardıkları sinyalin FDS kayıtlarını içerdiği açıklandı.

8 bin 600 yıllık ‘ekmek’ bulundu

Dünyada kentleşmenin olduğu birinci yerlerden Çatalhöyük’teki kazıda 8 bin 600 yıllık “ekmek” bulundu. Konya’nın Çumra ilçesinde yer alan, Neolitik devirde yaklaşık 8 bin kişinin bir ortada yaşadığı Çatalhöyük’te, üstten girilen, birbirlerine bitişik kerpiç meskenlerin bulunduğu “Mekan 66” olarak isimlendirilen alanda fırın yapısı keşfedildi.

Güneş tutulması ateş çemberi şöleni yarattı

8 Nisan 2024’te gerçekleşen tam güneş tutulması, Kuzey Amerika’da 4 dakika 27 saniye boyunca izlenebildi. “Ateş Çemberi” olarak isimlendirilen bu görsel şölen, astronomi tutkunlarının ilgisini çekti. Tutulma, güneşin etrafında halka biçiminde ışığın görüldüğü ender bir tabiat olayı sundu.

Yapay zeka tarafından geliştirilen rahip kiliseden aforoz edildi: Robotun yanıtları cemaati kızdırdı

Yapay zeka tarafından geliştirilen bir robot rahip, cemaatin reaksiyon göstermesi sebebiyle bir gün içerisinde vazifeden alınarak aforoz edildi.

Vera C. Rubin Gözlemevi faaliyete geçti

Şili’deki Vera C. Rubin Gözlemevi, karanlık husus ve güç araştırmalarına odaklanıyor. Bilim insanları, bu projeyle kozmosun gizemli dinamiklerini anlamayı hedefliyor. Şili’deki Vera C. Rubin Gözlemevi, Nisan ayında 3.200 megapiksellik kamerasıyla gökyüzünü izlemeye başladı. Bu gözlemevi, Samanyolu’nun haritasını çıkarma ve karanlık husus ile enerjiyi araştırma misyonlarına öncülük edecek 10 yıllık bir projeye konut sahipliği yapıyor.

Alkollü araç kullanmaktan ceza yemişti: Midesinin ‘kendi kendine alkol ürettiği’ ortaya çıktı

Vücudunun alkol üretmesine neden olan çok az bir metabolik rahatsızlığı olan ismi açıklamayan bir Belçika vatandaşının alkollü araç kullanma suçlaması mahkemede reddedildi.

Mamutların canlandırılmasına bir adım daha yaklaşıldı

Bilim insanları, fil kök hücrelerini kullanarak soyu tükenmiş mamutları yine canlandırma çalışmalarında ilerleme kaydetti. Bu çığır açıcı gelişme, jenerasyonu tükenmiş cinslerin ekosistemlere geri kazandırılması ve biyolojik çeşitliliğin artırılması açısından kritik değer taşıyor.

Türkiye, İran, İsrail ve Irak üzere pek çok ülkede ‘Şeytan Kuyruklu Yıldızı’ görüntülendi

12 Nisan gece saatlerinde Türkiye’nin doğusu, İran, İsrail, Lübnan ve Irak üzere bölge ülkelerinden ‘gökyüzünde bir cisim’ raporları geldi. ‘Şeytan Kuyruklu Yıldızı’ olarak isimlendirilen ’12P/Pons Brooks’ Kuyruklu Yıldızı’nın geçişi gözlemlendiği anlaşıldı.

Yapay Zeka ilaç geliştirme sürecini hızlandırma sürecine girdi

Yapay zeka teknolojileri, Nisan 2024’te ilaç keşfi süreçlerinde değerli bir rol üstlenmeye devam etti. Bu teknoloji, yeni tedavi prosedürlerinin süratle geliştirilmesi için güçlü bir araç olarak öne çıkıyor. Bilhassa kanser ve ender hastalıklar üzerinde yapılan çalışmalar dikkat çekti.

Sivrisineklerle hastalık uğraşı başladı

Dünya Sivrisinek Programı, Wolbachia bakterisi ile enfekte edilmiş sivrisinekler üretmeye başladı. Bu usul, dang ve zika üzere hastalıkların yayılımını azaltmayı hedefliyor. Programın, sivrisinek kaynaklı hastalıklara karşı tesirli bir tahlil sunması bekleniyor.

Lucy uzay aracı Dünya’ya yakın geçişi yaptı

NASA’nın Lucy uzay aracı, Nisan 2024’te Dünya’ya yakın bir noktadan geçiş yaptı. Bu hareket, Lucy’nin Jüpiter’in Truva asteroitlerini inceleme misyonunun bir kesimi olarak gerçekleştirildi. Araç, bilim beşerlerine asteroitlerin kökeni hakkında bilgi sağlayacak.

Ay’a seyahatin 55. yılı kutlandı

Nisan 2024’te, insanlığın Ay’a birinci ayak basışının 55. yılı, çeşitli etkinliklerle kutlandı. Apollo 11 astronotları Neil Armstrong ve Buzz Aldrin’in tarihi misyonu, uzay keşiflerinin dönüm noktası olarak anıldı. Bu etkinlikler, uzay çalışmalarındaki ilerlemeleri bir sefer daha gündeme taşıdı.

Beyindeki yeni bir devre keşfedildi

1 Mayıs 2024’te Columbia Üniversitesi’nden bilim insanları, bağışıklık sisteminin “ana düzenleyicisi” olarak vazife yapabilecek yeni bir beyin devresi keşfetti. Bu buluş, nöroimmünoloji alanında yeni tedavi tekniklerinin geliştirilmesine imkan sağlayabilir.

Chang’e 6 vazifesi Ay’dan örnek topladı

3 Mayıs’ta Çin, Ay’ın karanlık yüzünden örnek toplamak için geliştirdiği robotik uzay aracı Chang’e 6’yı muvaffakiyetle fırlattı. Vazife, Ay’ın jeolojik yapısına dair yeni bilgiler elde etmeyi ve gelecekteki beşerli vazifeler için bir temel oluşturmayı hedefliyor.

Bilim insanları 75 bin yıl evvel Irak’ta yaşamış bir neandertalin yüzünü ortaya çıkardı

Irak’ta arkeolojik bir yer olan Şanidar Mağarası‘nda bulunan ve mağaranın isminden hareketle Şanidar Z olarak isimlendirilen bu kafatası 2018 yılında bulunmuştu. Devasa bir dikey taşın altında uyur konumda bulunan ve 40 yaşlarında olduğu kestirim edilen bayan kafatasının bu gizemi araştırmacıları incelemeye yöneltti. İngiliz arkeolog grubu 75 bin yıllık bir neandertal bayanının yine yapılandırılmış yüzünü ortaya çıkardı.

Venüs’ün su kaybına yeni teori

6 Mayıs’ta yayınlanan bir araştırma, Venüs’ün suyunun süratle kaybolmasının HCO⁺ iyonlarının ayrışmasıyla bağlı olabileceğini öne sürdü. Bu teori, gezegenin atmosferik değişimlerine dair daha uygun bir anlayış sağlıyor ve gelecekteki Venüs vazifelerine ışık tutuyor.

AlphaFold 3 tanıtıldı

8 Mayıs 2024’te bilim insanları protein, DNA, RNA ve ligand yapılarını yüksek doğrulukla iddia edebilen yapay zeka modeli AlphaFold 3’ü tanıttı. Bu gelişme, biyomoleküler araştırmalar ve ilaç keşiflerinde ihtilal niteliğinde bir adım olarak bedellendiriliyor.

Son gerçekleşmesinde bitkileri oluşturan olay 1 milyar yıl sonra tekrar gözlemlendi

Tüm karmaşık ömrün temelini oluşturduğu için hayal edilebilecek en değerli biyolojik süreçlerden biri olarak kabul edilen ‘iki ömür formunun birleşmesi olayı’ 1 milyar yıl ortadan sonra tekrar yaşandı.

Rekor karbon dioksit düzeyi ölçüldü

Hawaii’deki Mauna Loa Gözlemevi, atmosferdeki CO₂ düzeylerinde yıllık 4,7 ppm’lik rekor bir artış tespit etti. 9 Mayıs’ta açıklanan bu bulgu, iklim değişikliği konusunda global tasaları artırıyor ve acil hareket davetinde bulunuyor.

İnsan beyninin nanoskopik haritası çıkarıldı

Araştırmacılar, insan beyninin bir milimetreküplük kısmını nanoskopik çözünürlükte haritalayarak 57 bin hücre ve 150 milyon sinaps içeren 1.4 petabaytlık data topladı. Bu çalışma, sinirbilim ve beyin hastalıkları araştırmalarında çığır açacak bilgiler sağlıyor.

Güneş fırtınaları Kutup Işıkları ve bağlantısı etkiledi

10 Mayıs’ta yaşanan ağır güneş fırtınaları, alışılmadık enlemlerde Kutup Işıklarının (auroraların) oluşmasına neden olurken, bağlantı sistemlerinde kesintilere yol açtı. Bu olay, uzay havasının Dünya üzerindeki tesirlerini yine gündeme getirdi.

OpenAI’den yeni yapay zeka modeli: GPT-4o

OpenAI, 13 Mayıs 2024’te gerçek vakitli çok modlu yeteneklere sahip yeni yapay zekâ modeli GPT-4o’yu tanıttı. Bu model, lisan sürece ve içerik üretiminde çığır açan bir yenilik olarak bedellendiriliyor.

Bennu asteroidi örneklerinden yeni bulgular

15 Mayıs’ta OSIRIS-REx misyonu kapsamında Bennu asteroidinden getirilen örneklerin ön tahlilleri, daha evvel Dünya’da görülmeyen kaya tiplerini ortaya koydu. Bu keşif, Güneş Sistemi’nin oluşumu hakkında kıymetli bilgiler sunuyor.

Dünyanın en küçük kuantum ışık dedektörü geliştirildi

Bristol Üniversitesi’nden araştırmacılar, 17 Mayıs’ta silikon çip üzerinde dünyanın en küçük kuantum ışık dedektörünü geliştirdiklerini açıkladı. Bu aygıt, kuantum teknolojilerinde yeni uygulamaların kapısını aralayacak bir inovasyon olarak bedellendiriliyor.

Rus arkeologlar Karadeniz’de antik bir yapıya ilişkin kesimler buldu

Sevastopol Devlet Üniversitesi’nden uzmanlar, Abhazya açıklarında Orta Çağ periyoduna ilişkin olduğu düşünülen bir yapının kalıntılarını buldu.

Prostat kanseri tükürük testi geliştirildi

Londra’daki Kanser Araştırmaları Enstitüsü (ICR) ve The Royal Marsden NHS Trust’tan araştırmacılar, prostat kanseriyle ilişkili genetik farklılıkları tespit eden bir tükürük testi geliştirdi. Bu test, agresif kanser cinslerini mevcut tekniklere kıyasla daha erken tespit etme kapasitesine sahip.

Çin’in keşif aracı Ay’ın karanlık yüzüne indi

Çin’in Ay’ın karanlık yüzünden kaya ve toprak örnekleri toplaması için 3 Mayıs’ta uzaya gönderdiği “Çang’ı 6” keşif aracı yüzeye ulaştı.

Meme kanserinde nüksü evvelce belirleyen test

ICR bilim insanları, meme kanserinin nüks etme riskini belirtiler ortaya çıkmadan 15 ay evvel algılayabilen ultra hassas bir kan testi geliştirdi. Bu test, kanser hücrelerinin DNA mutasyonlarını tahlil ederek hastalığın geri dönüş ihtimalini belirliyor.

James Webb Uzay Teleskobu ‘karmaşık yapılar’ keşfetti

James Webb Uzay Teleskobu, Jüpiter’de ‘Büyük Kırmızı Leke’ ismi verilen daima ‘antisiklonik fırtınanın’ yaşandığı bölgedeki atmosferin üst kısmının çeşitli ‘karmaşık yapılara’ konut sahipliği yaptığını belirledi.

İngiltere’de birinci yapay kornea nakli

Surrey bölgesinde yaşayan 91 yaşındaki Cecil Farley, İngiltere’de yapay kornea nakli yapılan birinci kişi oldu. Başarılı operasyon sonucunda Farley, görme yetisini geri kazandı. Bu yenilik, göz hastalıkları tedavisinde ihtilal yaratabilir.

Kanser ameliyatlarında floresan boya kullanımı

Oxford Üniversitesi’nden bilim insanları, prostat kanseri ameliyatlarında kanserli dokuları vurgulamak için floresan boya enjekte etmeyi denedi. Bu formül, cerrahlara kanserli hücreleri daha net görme imkanı sunarak ameliyat muvaffakiyet oranını artırabilir.

Yeni balık çeşidine ‘Sauron’ ismi verildi

Atlantik Okyanusu’nda keşfedilen yeni bir balık cinsine, göz desenlerinin ‘her şeyi gören göz’ olarak bilinen Sauron’a benzemesi nedeniyle bu isim verildi. Balık, Yüzüklerin Efendisi hayranlarını da bilim dünyasına çekmeyi başardı.

Grönland buz katmanı süratle eriyor

Bilim insanları, Grönland buz tabakasının evvelki varsayımlardan yüzde 20 daha süratli eridiğini ortaya koydu. Bu durum, deniz düzeyinin yükselmesiyle kıyı bölgelerinde büyük çevresel riskler yaratıyor ve global iklim değişikliğiyle çabayı daha acil hale getiriyor.

Mars’ın uydusu Phobos’tan numune görevi

Japonya’nın uzay ajansı JAXA, Phobos’tan numune toplama görevine sürat verdi. Mars’ın uydusundan getirilecek bu numuneler, gezegenin geçmişine dair değerli bilgiler sunacak ve Mars’ın kökenine ışık tutacak.

Yapay Zeka protein yapısını yanlışsız varsayım etti

AlphaFold2 modeli, 200 milyon proteinin yapısını gerçek biçimde varsayım ederek biyokimya alanında ihtilal yarattı. Bu teknoloji, hastalıkların moleküler seviyede anlaşılmasında ve tedavi formüllerinin geliştirilmesinde kritik bir rol oynuyor.

İnsan Hücresi Atlası Projesi’nde ilerleme

İnsan Hücresi Atlası kapsamında, kök hücrelerden deri hücrelerinin nasıl üretildiği çözüldü. Bu buluş, yaşlanma belirtilerini geciktirme ve yara izlerini tedbire üzere kozmetik ve tıbbi uygulamalarda yeni kapılar açıyor.

Türksat 6A uzaya gönderildi

Türkiye, 9 Temmuz’da kendi ürettiği haberleşme uydusu Türksat 6A’yı ABD’nin Cape Canaveral Üssü’nden SpaceX’in Falcon 9 roketiyle muvaffakiyetle uzaya fırlattı. Bu adımla Türkiye, kendi haberleşme uydusunu üreten ve uzaya gönderen 11 ülke ortasına katıldı. Türksat 6A, Türkiye’nin etkin uydu sayısını 9’a yükseltti.

James Webb Teleskobu iki galaksiyi görüntüledi

NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu, 326 milyon ışık yılı uzaklıktaki “Penguen” ve “Yumurta” olarak adlandırılan iki galaksiyi görüntüledi. NGC 2936 ve NGC 2937’nin milyonlarca yıldır birleşme sürecinde olduğu tespit edildi. Bu müşahede, galaksi evrimine dair yeni bilgiler sunuyor.

Biyonik bacaklarla doğal yürüme suratına ulaşıldı

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından geliştirilen hudut sistemi merkezli biyonik bacaklar, ampute bireylerin doğal yürüme suratlarına ulaşmasını sağladı. Araştırmalar, biyonik bacak kullanan şahısların standart protezlere nazaran yüzde 41 daha süratli hareket edebildiğini gösteriyor.

Beyindeki söz manası nöronları haritalandı

Bilim insanları, sözlerin manalarını belirleyen yaklaşık 300 nöronu tespit etti. Emsal mana taşıyan sözlere tıpkı nöronların tepki verdiği, soyut sözler içinse farklı nöron kümelerinin devreye girdiği belirlendi. Bu çalışma, konuşma yetisini kaybeden bireyler için yeni umutlar sunuyor.

Havadan su toplayan aygıt geliştirildi

Utah Üniversitesi mühendisleri, havadaki su moleküllerini toplayarak içme suyuna dönüştüren bir aygıt geliştirdi. Metal-organik malzemeler kullanılarak üretilen bu teknoloji, su kıtlığı yaşayan bölgelerde pak su kaynağı oluşturma potansiyeline sahip.

Amazon Ormanları’nda yeni bir tıp: Cam Kurbağa

Ekvador’daki Amazon Ormanları’nda, karın bölgesi şeffaf olan ve iç organları görülebilen yeni bir cam kurbağa tipi keşfedildi. “Centrolene Kutuku” ismi verilen bu cins, bölgedeki biyolojik çeşitliliğin korunmasının kıymetini bir defa daha vurguladı.

Şempanzelerin bağlantısının insanlara benzediği ortaya çıktı

Uganda ve Tanzanya’da yapılan bir araştırma, şempanzelerin bağlantı yapılarının insan lisanına benzediğini ortaya koydu. Jest ve mimik kullanan şempanzelerin, konuşma sırası bekledikleri gözlemlendi. Bu bulgular, insan lisanının evrimine ışık tutuyor.

Gen terapisinde yeni sistemler geliştirildi

Temmuz ayında genetik hastalıkların tedavisinde kullanılmak üzere yeni gen terapisi yöntemleri tanıtıldı. Duchenne Musküler Distrofi üzere kas hastalıklarının tedavisinde umut vadeden bu yollar, genetik mühendisliği alanında değerli bir adım olarak bedellendiriliyor.

Manyok atığından muhteşem kaygan kaplama üretildi

Manyok bitkisinin atıklarından elde edilen süper kaygan kaplama, sürtünmeyi neredeyse sıfıra indirerek güç verimliliğini artırma potansiyeli taşıyor. Bu yenilik, materyal bilimi ve mühendislik alanlarında ihtilal yaratabilir.

NASA Mars’a seyahati kısaltmak için harekete geçti

NASA, Mars’a yapılacak beşerli seyahatlerin mühletini kısaltmak emeliyle yeni bir roket sistemi için yatırım yaptı. Bu sistemin, gelecekteki Mars misyonlarında seyahat müddetini değerli ölçüde azaltması ve uzay araştırmalarını hızlandırması bekleniyor.

Mars’ta sıvı su rezervuarı bulundu

NASA’nın Mars Insight Lander aracı tarafından gönderilen bilgilerin yeni tahlilleri, Mars’ın kayalık dış kabuğunda bir sıvı su rezervuarı bulunduğunu ortaya koydu. Bu keşif, Kızıl Gezegen’de ömür muhtemelliğine dair umutları tekrar alevlendirdi. Mars’ın kayıp suyunun akıbeti artık daha anlaşılır hale geliyor.

Mars Insight Lander datalarının tahlili, sırf Mars’ta suyun geçmişini anlamakla kalmayıp, gelecekteki beşerli misyonlar için de hayati kaynaklara işaret ediyor. Mars’ta ömür arayışı artık daha somut bilgilere dayanıyor.

Kambur balinaların avlanırken su kullandığı keşfedildi

Araştırmacılar, kambur balinaların baloncuk ağları oluşturarak kril avladığını ve bu ağları bir “alet” üzere kullandıklarını tespit etti. Bu karmaşık formül, balinaların suyu güç tasarrufu sağlayan bir avlanma aracı olarak nasıl kullandıklarını gözler önüne seriyor.

Dinozorları yok eden asteroit nereden geldi?

66 milyon yıl evvel dinozorların sonunu getiren Chicxulub asteroiti hakkında yeni bilgiler gün yüzüne çıktı. Bilim insanları, bu asteroitin Jüpiter’in yörüngesinin ötesinden gelen az bir karbonlu kondrit türü olduğunu belirledi.

İnsan yaşlanmasının sırları çözülüyor

Stanford Üniversitesi’ndeki bilim insanları, insan yaşlanmasının sabit bir süratle ilerlemediğini, 44 ve 60 yaşlarında iki süratli yaşlanma dalgası yaşandığını ortaya koydu. Bu keşif, yaşlanmayı geciktiren tedaviler için yeni yollar açabilir.

Otizm tespitinde yapay zeka devrimi

Makine tahsili algoritmaları, 2 yaş altı çocuklarda Otizm Spektrum Bozukluğu’nu yüzde 78.5 oranında hakikat tespit etti. Bu teknoloji, otizmin erken teşhisi ve tedavisi için büyük bir umut vadediyor.

Başıboş gezegenler keşfedildi

James Webb Uzay Teleskobu, Perseus Moleküler Bulutu’nda yıldızlara bağlı olmayan 6 başıboş gezegen keşfetti. Bu buluş, gezegenlerin nasıl oluştuğuna dair mevcut teorilere yeni bir perspektif kazandırdı.

Miyosen Dönemi’nden fosil deliller bulundu

Bilim insanları, Miyosen Dönemi’nde dugongların, hem timsahlar hem de kaplan köpek balıkları tarafından avlandığını gösteren fosil ispatları buldu. Bu keşif, 23 milyon yıl öncesine ilişkin ekosistemlere dair eşsiz bilgiler sunuyor.

Mars’ta hayat için yeni ispatlar ortaya çıktı

Mars’ta sıvı su varlığına dair yeni sismik sinyaller tespit edildi. Bu bulgular, Kızıl Gezegen’in yüzeyinin altında mikrobiyal ömür olabileceği tarafındaki teorileri güçlendirdi.

Kambur balinaların avlanma teknikleri

Kambur balinaların avlanma sırasında suyu bir “alet” üzere kullanarak baloncuk ağları oluşturduğu bir defa daha doğrulandı. Bu usul, enerjiyi verimli kullanarak hayatta kalma maharetlerini güçlendiren eşsiz bir strateji olarak öne çıkıyor.

Hera misyonu asteroitleri araştıracak

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), NASA’nın DART misyonuyla tarafı değiştirilen Dimorphos asteroidini incelemek için Hera uzay aracını fırlattı. Bu misyon, Dünya’yı tehdit eden göktaşlarına karşı savunma stratejilerinin geliştirilmesi açısından hayati ehemmiyet taşıyor.

Meyve sineği beyni haritalandı

Bilim insanları, meyve sineğinin beynindeki 140.000 nöron ve 50 milyon bağlantıyı ayrıntılı bir halde haritaladı. Bu çalışma, sinirbilimdeki mevcut anlayışımızı derinleştirirken, nörolojik hastalıkların tedavisi için de yeni yollar sunabilir.

Küresel ısınma 1.5°C eşiğini aştı

Eylül 2024’te yapılan ölçümler, global sıcaklık artışının kritik olan 1.5°C sınırını aştığını ortaya koydu. Bu durum, iklim değişikliğiyle çabada daha süratli ve tesirli adımlar atılması gerektiğine işaret ediyor.

Yaşlanmanın kritik devirleri belirlendi

Eylül ayında yayımlanan bir araştırma, insan biyolojik yaşlanmasının 44 ve 60 yaşlarında hızlandığını gösterdi. Bu bulgular, yaşlanma sürecinin daha yeterli anlaşılması ve geciktirilmesi için bilim beşerlerine yeni ipuçları sunuyor.

OSIRIS-REx ve Bennu asteroidi analizleri

NASA’nın OSIRIS-REx misyonu kapsamında Bennu asteroidinden getirilen örnekler, Güneş Sistemi’nin oluşumu ve ömrün başlangıcına dair çarpıcı bilgiler sundu. Bilhassa prebiyotik moleküllerin varlığı, bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı.

AlphaFold2 Nobel Mükafatı aldı

200 milyon proteinin yapısını gerçek bir formda iddia eden yapay zeka modeli AlphaFold2, Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü. Bu muvaffakiyet, biyokimya ve ilaç geliştirme süreçlerinde ihtilal niteliğinde bir kilometre taşı olarak bedellendiriliyor.

Mars için şarj edilebilen batarya geliştirildi

Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi araştırmacıları, Mars atmosferi tarafından şarj edilebilen bir batarya geliştirdi. Bu yenilikçi aygıt, iki Mars ayı boyunca çalışabilirken, gündüz ve gece değişen sert sıcaklık şartlarında da fonksiyonelliğini sürdürüyor. Bu batarya, gelecekteki Mars vazifeleri için hayati değer taşıyor.

Yara uygunlaştıran cerrahi dikiş ipi üretildi

Çinli araştırmacılar, hareketle elektrik üretebilen, biyolojik olarak parçalanabilen cerrahi dikiş ipleri geliştirdi. Bu dikişler, yara güzelleşmesini yüzde 50 hızlandırırken enfeksiyon riskini de azaltıyor. Teknoloji, cerrahi sonrası bakımda ihtilal yaratma potansiyeli taşıyor.

Evrenin en büyük gizemi çözülüyor: James Webb Teleskobu 13 milyar yıl önceyi fotoğrafladı, karanlık husus keşfedildi

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) bilim insanları, James Webb Uzay Teleskobu’nu (JWST) kullanarak 12 milyar yıl öncesine kadar ışık suratında bir seyahat yaptı. 10 milyar dolarlık bu gelişmiş teleskop sayesinde karanlık unsur ve muhteşem kütleli kara deliklerin kozmosun genç devirlerindeki gizemli tabiatı üzerine çarpıcı bulgular ortaya kondu.

Barnard Yıldızı’nda yeni gezegen keşfi

Avrupa Güney Rasathanesi, Dünya’ya en yakın ikinci yıldız sistemi olan Barnard Yıldızı’nın yörüngesinde yeni bir gezegen keşfetti. Yüzey sıcaklığı 125°C olan bu gezegen, hayat barındırmasa da yıldız sistemleri üzerine bilgilerimizi genişletiyor.

Yapay Zeka 161 bin 979 yeni virüs tipi keşfetti

Sydney Üniversitesi ve Çinli bilim insanları, yapay zeka kullanarak RNA virüslerine ilişkin 161 bin 979 yeni tür keşfetti. Bu devasa keşif, virüslerin sınıflandırılması ve salgınların önlenmesi için yeni stratejiler geliştirilmesine taban hazırlıyor.

En son Neandertaller görmüştü: 80 bin yıldır görülmeyen kuyruklu yıldız göründü

Tsuchinshan-ATLAS (A3) isimli kuyruklu yıldız, tam 80 bin yıldır gözlemlenmeyen bir yörüngeye girerek 12 Ekim’de Dünya’dan görüldü.

Doğada ‘partileyen’ tek canlının insan olmadığı ortaya çıktı: Eş bulamayan hayvanların ‘alkolik’ olduğu keşfedildi

Yeni bir araştırmada neticesinde elde edilen deliller ve bilimsel araştırmalarda, kimi yabanî hayvanların alkol içeren fermente meyveler, nektar ve özsulara olan düşkünlüğü ortaya çıktı. Üstelik bu hayvanların birden fazla, eş bulamadığı için ‘sarhoş’ olmayı tercih ediyor.

Evde kullanılabilir depresyon tedavi aygıtı geliştirildi

Bilim insanları, ilaçlara karşılık vermeyen depresyon vakaları için konutta kullanılabilecek bir aygıt geliştirdi. Zayıf elektrik akımlarıyla beynin karar verme süreçlerini etkileyen bu aygıt, depresif belirtilerde kıymetli bir azalma sağladı.

Bilim-kurguydu gerçek oldu, nörolojide ihtilal niteliğinde deney: Hayal gören iki insan ortasında irtibat sağlandı

Rüya denetimiyle ilgili bilim-kurgu sahneleri gerçek oldu. REMspace adlı startup, dünyada bir birinci olarak düş sırasında iki kişi ortasında bildiri iletildiğini açıkladı.

Europa Clipper uzay vazifesine başladı

NASA’nın Europa Clipper misyonu, Jüpiter’in buzlu uydusu Europa’ya yönelik araştırmalar için Ekim ayında fırlatıldı. Bu vazife, Europa’nın yüzeyinin altındaki okyanusta hayat belirtilerini aramayı amaçlıyor.

Deniz tabanının altında hayat keşfedildi: ‘Dünya dışındaki yaşama dair ipuçları sunuyor’

Bilim insanları, deniz tabanının altında hidrotermal bir ekosistemin varlığını kanıtladı. Ömür belirtilerinin varlığını teoride öngören lakin bu vakte kadar rastlamayan bilim insanları, yaptıkları keşifle Dünya ötesi ömür hakkında daha fazla bilgi elde edebileceklerine inanıyor.

Uzay çalışmalarında tarihi adım: Çin birinci uzay yürüyüşünü gerçekleştirdi

Çin İnsanlı Uzay Programı Ajansı (CMSA) tarafından yapılan açıklamaya nazaran taykonotlar Cay Suci ve Song Lingdong, takımın istasyon dışı birinci uzay yürüyüşünü gerçekleştirdi. Uzay yürüyüşü 9 saat sürerken taykonotların yer denetimlerini, uzay istasyonu kalkanlarının kurulumunu ve araç dışı donanımlarının denetimini yaptığı belirtildi.

Avrupa’nın üstün bilgisayarı Jüpiter faaliyette

Jüpiter üstün bilgisayarı, yapay zeka uygulamaları için özel olarak tasarlandı ve Ekim ayında kullanıma sunuldu. Bilim ve sanayi alanında ihtilal yaratacak kapasiteye sahip bu sistem, yüksek süratli data tahlili ve modelleme çalışmalarında kullanılacak.

‘Giresun Sendromu’ tıp literatürüne geçti: Tüm organlar yer değiştiriyor

Giresun’da bir hastada görülen tüm organların yer değiştirmesine bağlı siroz hastalığı olayı yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada dikkat cazip bir gelişme olarak bilim dünyasında yerini alırken, “Giresun Sendromu” ismiyle tıp literatürüne geçti.

CRISPR İle genetik hastalık tedavileri

Nobel ödüllü CRISPR gen düzenleme teknolojisi, ABD Federal İlaç Ajansı tarafından kalıtsal bir hastalığın tedavisinde kullanılmak üzere onaylandı. Bu gelişme, genetik hastalıkların tedavisinde yeni bir çığır açtı.

LID-568 kara deliği keşfedildi

NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu ve Chandra X-ışını Gözlemevi’nden elde edilen bilgilerle, LID-568 ismi verilen bir kara delik keşfedildi. Büyük Patlama’dan sırf 1,5 milyar yıl sonra oluşan bu kara delik, teorik sonun 40 katından fazla husus tüketerek muhteşem kütleli kara deliklerin oluşumuna dair yeni ipuçları sundu.

Bilim insanları yeni bitki çeşidi keşfetti: Yalnızca Türkiye’de yetişiyor

Fen Bilgisi Öğretmeni Süleyman Uysal tarafından Antalya’da bulunan bitki tipi literatüre geçti. Bilim insanları yalnızca Türkiye’de yayılım gösteren bitkinin halk lisanında Madımak olarak bilinen Polygonum bitki ailesine ilişkin yeni bir cins olduğunu açıkladı. Literatüre bitkiyi bulan Süleyman Uysal’ın isminden esinlenerek ‘Polygonum Uysalii’ ismi verildi.

Yapay Zeka sanatı rekor kırdı

İnsansı robot Ai-Da, matematikçi Alan Turing’in portresini yapay zeka kullanarak üretti. Bu eser, New York’taki bir açık artırmada tam 1.08 milyon dolara satıldı. Bu satış, yapay zekânın sanat dünyasındaki yerini ve potansiyelini bir defa daha gündeme taşıdı.

Şempanzelerde alet kullanımının kuşaktan nesile aktarıldığı ortaya çıktı

Zürih Üniversitesi’nin araştırması, şempanzelerin alet kullanma becerilerini nesiller boyunca aktarabildiğini gösterdi. Araştırma, bu davranışın genetik yatkınlıkla da kontaklı olduğunu ortaya koyarak, şempanze davranışlarının insan evrimine dair ipuçları sundu.

Anıların bedenin farklı bölgelerinde depolanabildiği anlaşıldı

New York Üniversitesi’nde yapılan bir çalışma, anıların sırf beyinde değil, hudut dokusu ve böbrek üzere öbür bölgelerde de depolanabildiğini gösterdi. Bu bulgu, hafızanın biyolojik sistemleri hakkında yeni bir bakış açısı kazandırdı.

Dünyanın en yaşlı ağacı keşfedildi

Utah’daki Fishlake Ulusal Ormanı’nda, yaklaşık 16 bin yaşında ve 43 hektarlık bir alanı kaplayan dünyanın en yaşlı ağacı bulundu. Birbirine bağlı 47 bin gövdeden oluşan bu ağaç, biyolojik çeşitliliğin ve ekosistemlerin dayanıklılığını temsil ediyor.

Kanser ölümlerinin ikiye katlanabileceği bilgisi bilim insanları tarafından duyuruldu

Queensland Üniversitesi’nin araştırmasına nazaran, global kanser ölümlerinin 2050’ye kadar ikiye katlanabileceği öngörülüyor. Bu bulgu, kanserle uğraşta daha tesirli ve yenilikçi stratejilere duyulan muhtaçlığı vurguluyor.

Etkileşen gökadaların çarpıcı imgesi paylaşıldı

James Webb ve Hubble Uzay Teleskopları, birbirleriyle etkileşim halindeki sarmal gökadaların büyüleyici bir imgesini yakaladı. Bu müşahede, galaksi evrimi ve dinamikleri üzerine yeni bilgiler sunuyor.

Karanlık fotonların izleri arandı

Fizikçiler, kozmik artalan ışımasında karanlık fotonların izlerini aradı, fakat bu farazi parçacıkların varlığına dair rastgele bir bulguya rastlanmadı. Bu sonuç, karanlık husus araştırmalarında yeni formüllerin gerekliliğini ortaya koyuyor.

Vera C. Rubin Gözlemevi faaliyete geçti

Şili’deki Vera C. Rubin Gözlemevi, 11 Aralık’ta 3.200 megapiksellik kamerasıyla çalışmaya başladı. 10 yıl sürecek projede, Samanyolu’nun haritası çıkarılacak ve karanlık unsur ile enerji hakkında daha fazla bilgi edinilecek. Bu gözlemevi, cihanın gizemlerini çözme yolunda büyük bir adım olarak görülüyor.

Lucy Uzay Aracı Dünya’ya yaklaştı

NASA’nın 2021’de fırlattığı Lucy uzay aracı, 13 Aralık’ta Dünya’ya yakın bir geçiş yaptı. Jüpiter’in yörüngesindeki Truva asteroitlerini inceleme misyonunda ikinci sefer Dünya’yı ziyaret eden Lucy, Güneş Sistemi’nin oluşumuna dair kritik bilgiler toplamayı hedefliyor.

Yapay Zeka için yeni ‘Algoritma Devrimi’

Aralık ayında geliştirilen yeni bir yapay zekâ algoritması, makine tahsilinde insan gibisi karar verme süreçlerini simüle etme kapasitesine ulaştı. Bu teknoloji, tıptan otonom araçlara kadar pek çok kesimde ihtilal yaratma potansiyeline sahip.

Mars’ta su buharı izleri bulundu

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’nın ortak çalışması, Mars’ta su buharı izlerinin varlığını ortaya koydu. Bu keşif, Kızıl Gezegen’in yaşama elverişli olabileceği ve gelecekteki Mars vazifelerinde su kaynaklarının kullanılabileceği ihtimalini güçlendiriyor.

Kanser tedavisinde genetik mühendislik

Genetik mühendislikteki son gelişmeler, kanser hücrelerini daha az yan tesirle gaye almayı mümkün kılıyor. Yeni tedavi prosedürleri, kemoterapinin yan tesirlerini en aza indirirken, kanser tedavisinde muvaffakiyet oranını artırma potansiyeline sahip.

Yenilenebilir güçte yeni depolama sistemleri

Çevre mühendisleri, yenilenebilir güç kaynaklarının verimliliğini artıran yeni kuşak güç depolama sistemleri geliştirdi. Bu teknoloji, fosil yakıtlara bağımlılığı azaltarak etraf dostu güç tahlillerinde ihtilal yaratabilir.

ICONSAD’24 Bilim Kongresi düzenlendi

25-28 Aralık tarihlerinde online olarak düzenlenen ICONSAD’24 Bilim Kongresi, mühendislikten toplumsal bilimlere geniş bir yelpazede teorik ve pratik bilgilerin paylaşılmasına imkan sağladı. Kongre, bilim insanları ve bölüm temsilcilerini bir ortaya getirdi.

JUPITER muhteşem bilgisayarı tanıtıldı

Avrupa’nın birinci exascale üstün bilgisayarı JUPITER, Almanya’da tanıtıldı. Yapay zeka uygulamalarına yönelik olarak tasarlanan bu bilgisayar, bilim ve sanayide kullanılmak üzere Avrupa kamuoyunun hizmetine sunuldu.

Bilim insanları uzaylı gibisi bir derin deniz yırtıcısı keşfetti: Kod ismi ‘Karanlık’

Bilim insanları, Şili açıklarındaki Atacama Çukuru’nda 26 bin 460 fit derinlikte, birkaç canlının hayatta kalabildiği bir çukurun tabanında uzaylı üzere görünen derin deniz avcısı keşfetti. Keşfin, büsbütün karanlıkta ve ezici basınç altında bulunan ‘Hadal Bölgesi’ olarak bilinen okyanus kısmında gerçekleştiği açıklandı.

CRISPR ile kalıtsal hastalıkların tedavisi

Nobel ödüllü CRISPR teknolojisi, kalıtsal hastalıkların tedavisinde büyük bir muvaffakiyete ulaştı. FDA, hATTR hastalığının tedavisinde kullanılan CRISPR tabanlı bir ilacı onayladı. Bu yenilik, genetik hastalıklar için yeni bir periyodun başlangıcı olarak bedellendiriliyor.

Modifiye sineklerle hastalık kontrolü

Dünya Sinek Programı, Wolbachia bakterisi ile enfekte edilen sinekler üreterek, hastalık taşıyan sinek nüfusunu denetim altına almayı hedefliyor. Yıllık 5 milyar sinek yumurtası üretilecek bu program, salgın hastalıkların yayılmasını engelleme potansiyeline sahip.

Bilim insanları duyurdu: Karadeliğin etrafında okyanus bulundu

Astronomlar, derin uzayda bir karadeliğin etrafında beklenmedik bir su rezervuarı keşfetti. Su içeren bu karadelik, Dünya’dan 12 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bir kuasarın merkezinde yer alıyor.

Tek tip şarj periyodu başladı: Telefonlarda ‘Type-C Girişi’ artık zorunlu oldu

Avrupa Birliği tarafından atıkları azaltmayı amaçlayan ve çeşitli teknolojik aygıtların USB-C ve Lightning üzere farklı şarj girişlerini uyumlu hale getirecek tek tip şarj kuralı 28 Aralık Cumartesi günü yürürlüğe girerek tüm akıllı telefon, tablet ve kameralarda zarurî oldu.

NASA’nın Parker Güneş Sondası bir rekora imza attı: Güneş’e en yakın uçuş tamamlandı

NASA’nın Parker Güneş Sondası, 6.1 milyon kilometre uzaklığa yaklaşarak Güneş’e şimdiye kadar gerçekleştirilen en yakın geçişini yaptı. Ayrıyeten, saatte 700 bin kilometre süratle yeni bir sürat rekoru kırdı.

Bilim insanları negatif vakti kanıtladı

Bilim insanları, ışığın bazen bir materyalden geçmeden evvel çıkmış üzere göründüğü ‘negatif zaman’ fenomenini kanıtlamayı başardı. Dalgaların unsurdan geçerken bozulmasıyla oluşan bir yanılsama olarak görülen fenomenin bulguları arXiv isimli ön makalede yayımlandı.