Rus-Türk münasebetlerinin 2024’ü: ‘Diplomatik’ ve ‘enerjik’ bir yıl daha geride kaldı

Rusya ve Türkiye, 2024 yılına, evvelki yıllarda da tesirini gösteren Ukrayna ve Suriye sorunlarına başta Gazze Şeridi olmak üzere Filistin topraklarında İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen ağır taarruzların eklenmesi ışığında girdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2024 arifesindeki ikili temaslarında başşehri Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devleti kurulmasını öngören BM kararının uygulanmasından yana olduklarını vurgularken, 2024 yılındaki görüşmelerinde de Ortadoğu’da diplomasinin galip gelmesi için eforlarını sürdürdü.

Türkiye’nin Rusya’dan petrol ithalatında tüm vakitlerin rekorunu kırmasıyla ve Rusya Devlet Nükleer Güç Kuruluşu’nun (Rosatom) Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesi için tarihte bir birincisi gerçekleştirmesiyle başlayan yıl, Putin’in Türkiye’yi ‘en sağlam güç partneri’ olarak nitelemesiyle bir arada, Rus-Türk işbirliği açısından diplomasi ve güç alanında değerli gelişmelere hamile olacağının sinyallerini güzelden iyiye veriyordu.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın sık ve kapsamlı görüşmelerinin diplomasi ayağını desteklediği ikili bağlarda, Ankara’nın BRICS’e olan yönelimini somutlaştırmasıyla ‘en diplomatik adım’ geliyor ve alakaların çerçevesi yeni bir boyut kazanıyordu.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Nijniy Novgorod şehrindeki BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında yapılan BRICS+ Oturumu’na iştiraki ve tıpkı gün Kremlin’de Rus başkan Putin’le yaptığı görüşme, Erdoğan ve Putin’in 24. Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Liderleri Tepesi’ndeki ikili görüşmesiyle taçlandı. Putin, dünyadaki tüm zorluluklara karşın Rusya ile Türkiye ortasındaki ilişkilerin dengeli bir halde gelişmeye devam ettiğinin altını çizerken bir sonraki gün yaptığı “Rus-Türk alakalarını kimin engellemeye çalıştığı çok düzgün biliniyor” açıklamasıyla Batı’nın Rus-Türk bağlarını bozma teşebbüslerine dikkat çekti.

Askeri alandaki işbirliğini de geliştiren Moskova ve Ankara, Suriye’de ortak kara devriyesine tekrar başlarken yalnızca birkaç gün sonra Türkiye’nin BRICS’e tam üyelik için resmen başvurması ilişkilerin memleketler arası platformlarda geldiği noktayı bir kere daha gözler önüne seriyordu.

Rusya ve Türkiye, İstanbul’da Fidan ve Lavrov’un da iştirakiyle gerçekleştirilen Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu (3+3) Dışişleri Bakanları Toplantısı ile bölgenin refahı ve kalkınması için de uğraşlarını sürdürdü.

2024’ün Rus-Türk bağlantıları açısından kuşkusuz en kıymetli gelişmesi, Erdoğan’ın dönem başkanı Rusya’nın ev sahipliğindeki 16. BRICS Zirvesi’ne katılması oldu. Putin ve Erdoğan tepe marjında ikili görüşme de yaparken Rusya Devlet Başkanı, Avrasya kıtasının doğusunu ve batısını birbirine bağlayan Türkiye’nin otoritesini ve özel jeopolitik rolüne dikkat çekerek, Ankara’nın değerinin altını bir defa daha çizdi.

2024’ün son düzlüğüne girilirken memleketler arası arenada ana gündem unsuru Suriye oldu. Putin ve Erdoğan, Suriye’deki gelişmelerin öne çıktığı iki telefon görüşmesi yaparken garantör ülkeler Rusya, Türkiye ve İran’ın dışişleri bakanları Katar’da bir ortaya geldi ve tıpkı gece eski Devlet Başkanı Esad’ın görevi bırakmasıyla Suriye’de yeni devir başladı.

Rusya’nın Sinop’ta planlanan nükleer santralin inşasına talip olmasıyla münasebetlerde yeni bir pencere daha açılırken Akkuyu NGS’de birinci reaktörün türbin şaftı muvaffakiyetle döndürülerek tarihi bir gün yaşandı ve enerji işbirliğinde önemli bir eşik daha aşıldı. Bunlara paralel olarak Rus ve Türk yetkililer, Türkiye’de kurulacak doğalgaz transfer merkezi için de çalışmalarına devam etti.

2024 yılında Rus-Türk ilişkilerinde öne çıkan gelişmeleri sizler için derledik.

9 OCAK

Rusya’nın tahıl ihracatında önder ülke Türkiye

Rusya Tahıl İhracatçıları Birliği’nin datalarına nazaran 2023-2024 tarım yılının birinci yarısında tahıl alımını azaltan Türkiye, tekrar de Rusya’nın tahıl ihracatında liderliği bırakmadı. Türkiye, 2023’ün Temmuz-Aralık periyodunda Rusya’dan 4 milyon 281 bin ton tahıl satın aldı. Bu, bir evvelki yılın birebir devrine kıyasla yüzde 12.7’lik düşüş anlamına geliyordu.

16 OCAK

Rusya’dan petrol ithalatında tüm vakitlerin rekoru kırıldı

Türk pazarına petrol sevkiyatını artırmaya devam eden Rusya, Aralık 2023’te Türkiye’ye deniz yoluyla rekor seviyede sevkiyat gerçekleştirdi. Emtia piyasalarını izleyen Kpler’in datalarına nazaran Türkiye, Aralık 2023’te Rusya’dan günlük 444 bin varil petrol alarak bu alanda en yüksek seviyeyi gördü.

23 OCAK

New York’ta Lavrov-Fidan görüşmesi

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, BM Güvenlik Kurulu’ndaki Filistin bahisli toplantının öncesinde bir görüşme gerçekleştirdi. İkili ticaret ve ekonomik işbirliğine ait şimdiki bahisleri ele alan Lavrov ve Fidan, Rusya ve Türkiye için karşılıklı yarar sağlayan alakaların sürdürülmesi ve daha da genişletilmesi emeliyle ortak çalışmaların devam ettirilmesinin önemini vurguladı.

30 OCAK

Rosatom, Akkuyu NGS projesi için tarihte bir birinci gerçekleştirdi

Mersin’deki Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesini yürüten Rusya Devlet Nükleer Güç Kuruluşu (Rosatom), St.Petersburg’dan Akkuyu NGS alanına ekipman sevkiyatı için eşsiz bir operasyon gerçekleştirdi. Akkuyu NGS’nin birinci güç ünitesine ilişkin 640 ton tartısındaki iki yatay buhar kızdırıcı-ayırıcı, üç buzkıran ve iki römorkör eşliğinde donmuş Neva Irmağı üzerinden geçti. Tarihte birinci sefer kış mevsiminde nükleer santral ekipmanı göndermek için Neva Irmağı boyunca köprüler kurulurken bu, yılın bu periyodu için az görülen bir durum olarak kayıtlara geçti.

2 ŞUBAT

Kremlin’den Batı baskısına karşın Türkiye’nin Rusya’yla işbirliğindeki tavrına övgü

Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırım baskısını güzelden uyguna arttırdığı bir devirde Kremlin’den Türkiye’nin ikili münasebetlerdeki kararlılığına dair kıymetli bir açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Türkiye’nin Rusya’yla işbirliği konusunda Anglosaksonlardan eşsiz bir baskı görmesine rağmen bağımsız hareket etmekten vazgeçmediğinin altını çizdi.

18 ŞUBAT

Putin, Türkiye’yi ‘en emniyetli güç partneri’ olarak niteledi

İkili münasebetlerden her vakit övgüyle kelam eden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye’nin kendileri için en sağlam güç partneri olduğunu vurguladı. Rusya’nın hiçbir ülkeye güç kaynakları sunmayı reddetmediğini ve ortaya çıkan sıkıntı durumda en emniyetli partnerin Türkiye olduğunu belirten Rus başkan, “Her vakit Rusya’nın (enerji kaynakları) vermediğini, Rusya’nın bunları kısıtladığını söylediler. Biz hiçbir şeyi kısıtlamıyoruz. Biz her şeyi veriyoruz. En emniyetli partner Türkler oldu. İşte, TürkAkım üzerinden (doğalgaz) gidiyor” ifadelerini kullandı.

22 ŞUBAT

Lavrov ve Fidan’dan yılın ikinci görüşmesi

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, G20 Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katılmak üzere gittiği Brezilya’da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü. Bakan Fidan, mevkidaşı Lavrov‘a Ukrayna’da tüm tarafların iştirakiyle diplomatik bir tahlil bulunmasını umduğunu, Türkiye’nin bölgesel istikrar ve refahın korunmasına yönelik tüm teşebbüsleri desteklediğini iletti. İki bakan ek olarak Gazze’deki vahim insani durumu ve atılabilecek adımları da ele aldı.

26 ŞUBAT

Putin’den Erdoğan’a 70. doğum günü için tebrik telefonu

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 70. doğum gününü kutlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak kutladı. Moskova ile Ankara ortasındaki münasebetlerin gelişmesine verdiği katkılardan ötürü mevkidaşına teşekkür eden Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yurt içinde ve dışında sahip olduğu yüksek otoriteye, uzun yıllardır Türk halkının faydası için yaptığı hizmetlere, bilhassa de Türkiye’nin memleketler arası arenada güçlenen konumuna vurgu yaptı. Putin ile yaptığı görüşmeye dair konuşan Erdoğan, “Aramızdaki ilgilerin kararlı bir formda devamından yana olan memnuniyetini söz etti” dedi.

1 MART

Lavrov, Antalya Diplomasi Forumu’na katıldı

Nisan ayının birinci gününde Rus Dışişleri Bakanı Lavrov, 3. Antalya Diplomasi Forumu’na katılmak üzere Akdeniz kıyısına geldi. Lavrov ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan forum marjında bir görüşme yaparken ikili, güç, güvenlik, bankacılık ve turizm alanlardaki işbirliği, Ukrayna, Güney Kafkasya ve Filistin’deki durum, Suriye ve Libya sorunları de dahil bölgesel ve memleketler arası konuları istişare etti.

8 MART

Erdoğan’dan Ukrayna’da tahlil için ‘barış zirvesi’ önerisi geldi

Türkiye Ukrayna krizine tahlil bulmak için Moskova ve Kiev ortasında arabuluculuk teşebbüslerini sürdürürken Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile görüşen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya’nın da dahil olacağı bir barış doruğuna konut sahipliği yapmaya hazır olduklarını açıkladı. Barışın tesisi için Mart 2022’de İstanbul’da kurulan müzakere masasını tekrar kurmak istediklerini kaydeden Erdoğan, sonuç almaya yönelik ümitlerini koruduğunu vurguladı.

18 MART

Erdoğan Putin’i seçim zaferi nedeniyle kutladı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, devlet başkanlığı seçimlerini kazanarak vazifeye devam etme hakkı kazanan Rusya Devlet Başkanı Putin’i tebrik etti. Putin’i ikna edici zaferinden ötürü samimi bir biçimde tebrik eden Erdoğan, Rusya halkının faydasına yönelik devlet faaliyetlerinde kendisine yeni muvaffakiyetler diledi. Putin ve Erdoğan, görüşmede Rusya ile Türkiye ortasındaki çok istikametli bağların geliştirilmesi gayesiyle daha yakın işbirliğine dönük karşılıklı niyetlerini lisana getirdi.

1 NİSAN

Lavrov ve Fidan telefon diplomasisini sürdürdü

2024 yılında ağır ikili görüşme trafiği içinde olan Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve Dışişleri Bakanı Fidan, telefonda konuşarak bölgesel problemler ve Karadeniz’de seyrüsefer güvenliğini ele aldı.

26 NİSAN

Karabağ’daki Rus-Türk ortak müşahede merkezi misyonunu muvaffakiyetle tamamladı

Ermenistan ve Azerbaycan ortasında İkinci Karabağ Savaşı akabinde Türkiye ve Rusya’nın 2021 yılında Ağdam bölgesinde kurduğu Türk-Rus Ortak Müşahede Merkezi faaliyetleri sona erdi. Azerbaycan Savunma Bakanlığı tarafından düzenlenen, Rusya Savunma Bakanlığı ve Türkiye Kara Kuvvetleri’nden iştirakçilerin da olduğu merasimde, Rus ve Türk askerlerinin üç yıldır başarılı bir halde işbirliği yapıldığı belirtildi.

30 NİSAN

En fazla doğalgaz ithalatı Rusya’dan

Türkiye’nin doğalgaz ithalatı, Şubat ayında geçen yılın birebir ayına kıyasla yüzde 11.2 azaldı ve 5 milyar 337 milyon 32 bin metreküp oldu. Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’nun ‘Doğalgaz Piyasası Bölüm Raporu’na nazaran, kelam konusu ayda en fazla ithalat Rusya’dan yapıldı. Toplam doğalgaz ithalatı bu devirde yüzde 11.2 azalarak 5 milyar 337 milyon 32 bin metreküp oldu.

15 MAYIS

Türkiye, Rusya’yla ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarmak istiyor

Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin başşehri Kazan’da düzenlenen Klasik 15. Memleketler arası Rusya-İslam Alemi Kazan İktisat Forumu’nda açıklama yapan Türkiye’nin Moskova Büyükelçisi Tanju Bilgiç, Ankara’nın Rusya ile ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarmak istediğini söyledi. Çeşitli alanlardaki Rusya-Türkiye ilgileri hakkında kısa bir kıymetlendirme yapan Bilgiç, “İşbirliğimiz çok yeterli. Önderlerimiz ortasında çok uygun alakalar kuruldu.Hedefimiz, ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarmak. İki ülke ortasındaki ticaret hacmi geçen yıl 56 milyar dolar olarak gerçekleşti” dedi.

29 MAYIS

Putin’den Türkiye’ye faiz jesti

Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye’nin Batı yaptırımları nedeniyle ödeyemediği gecikmiş kredi borcuna faiz uygulanmamasını öngören protokolü onayladı. Rusya önderinin imzaladığı dokümana nazaran, Rusya’dan 2017 yılında 726 milyon dolar ihracat kredisi alan ve yalnızca 111 milyon dolarlık kısmını yaptırımlardan ötürü ödeyemeyen Türkiye, kalan borcu için cezadan muaf tutulacaktı.

4 HAZİRAN

Rus-Türk ilgilerinde yeni boyut: BRICS

Dışişleri Bakanı Fidan’ın Ankara’nın BRICS’e iştirak isteğiyle ilgili açıklaması, kümenin başat ülkesi Rusya’yla Türkiye ortasındaki bağlantılara yeni bir boyut kazandırdı. Fidan, AB ile Gümrük Birliği’ne sahip Türkiye’nin BRICS üzere farklı platformlarda çeşitli ortaklarla yeni işbirliği fırsatlarını aramaya devam ettiğini kaydederek, kümeye üye olmak istediklerini vurguladı. Fidan, bu tertibin AB’ye karşı düzgün bir alternatif olabileceğini belirtti. Kremlin Sözcüsü Peskov, Fidan’ın kelamlarını memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti.

11 HAZİRAN

Fidan, Rusya’daki BRICS toplantısına katıldı

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Nijniy Novgorod kentindeki BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı marjında yapılan BRICS+ Oturumu’na katıldı. Bu kapsamda Rus ve Türk dışişleri bakanları ikili görüşme gerçekleştirirken Sergey Lavrov, Fidan’a Rusya’nın Ukrayna ihtilafına ait ilkesel değerlendirmelerini aktardı. Lavrov, bir ortaya geldiği Türk mevkidaşını Rusya’nın BRICS periyot başkanlığının öncelikleri hakkında da bilgilendirdi.

11 HAZİRAN

Kremlin’de Putin-Fidan görüşmesi gerçekleşti.

Rusya’daki temaslarını sürdüren Bakan Fidan, Kremlin Sarayı’nda Devlet Lideri Putin’le bir ortaya geldi. Rus önder, “Türkiye’nin BRICS çalışmalarına gösterdiği ilgiyi memnuniyetle karşılıyoruz ve bu birliğe üye ülkelerle birlikte olma isteğini muhakkak mümkün olan her halde destekleyeceğiz, ortak problemleri çözeceğiz” diye konuştu. Ayrıyeten Putin, Ukrayna’daki krizin tahliline yönelik kararlılığından ötürü Türkiye’ye teşekkür etti. Fidan da, iki ülke ortasındaki münasebetlerin sahiden olağanüstü âlâ gittiğini ve ticaret konusunda atılması gereken adımlar olduğunu ifade etti.

25 HAZİRAN

Turizmde Mayıs dataları açıklandı: Ruslar birinci sırada

Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın datalarına nazaran, Mayıs ayında Türkiye’ye en çok ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında Rusya, yüzde 15.32 artış ve 739 bin 17 ziyaretçi ile birinci sırada yer aldı. Bu yılın birinci 5 aylık devrinde Türkiye’ye en çok ziyaretçi gönderen ülkeler sıralamasında ise Almanya yüzde 16.20 artış ve 1 milyon 122 bin 930 ziyaretçi ile birinci sırada yer aldı. Rusya 1 milyon 78 bin 294 ziyaretçi ile ikinci sırada yer buldu.

26 HAZİRAN

Putin ve Erdoğan’dan terörle çabada işbirliğini sürdürme vurgusu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede Rusya’nın Dağıstan bölgesinde gerçekleşen terör hücumları ele alınırken Erdoğan, Türkiye’nin terörün her türlüsüne karşı olduğunu, hücumları nefretle kınadıklarını belirtti. Başkanların, terörle uğraş alanındaki aksiyonlarda yakın uyumun sürdürülmesi konusunda mutabık kaldığı vurgulandı.

3 TEMMUZ

Putin ve Erdoğan, Astana’daki ŞİÖ Tepesi’nde ikili görüşme yaptı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 24. Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Liderleri Tepesi için gittiği Kazakistan’ın başşehri Astana’da Rusya Devlet Başkanı Putin’le bir araya geldi. Görüşmede Türkiye ile Rusya ikili bağlantılarının yanı sıra Ukrayna-Rusya savaşındaki son durum, İsrail’in Filistin topraklarındaki atakları, Suriye’deki tansiyonda tahlil arayışları ve terörle çaba bahisleri ele alındı. Erdoğan, Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna ortasında devam eden savaşın evvel ateşkes, akabinde barışla sona erdirilmesi için uzlaşı yerini oluşturabileceğini, iki tarafı da mutlu edebilecek adil bir barışın mümkün olduğunu ifade etti.

Putin’den Rus-Türk alakaları vurgusu

Rus başkan Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’la daima irtibat halinde olduklarını ve dünyadaki durumla ilgili görüş alışverişi yaptıklarını belirtti. Putin, dünyadaki tüm zorluluklara karşın Rusya ile Türkiye ortasındaki alakaların kademeli bir biçimde gelişmeye devam ettiğinin altını çizdi. 2023’te 6.7 milyon Rus turistin Türkiye’yi ziyaret ettiğine ve turizmde rekor kırıldığına dikkat çeken Putin, Türkiye’de Rus turistler için sağlanan şartlardan ötürü mevkidaşına teşekkür etti.

4 TEMMUZ

Putin, Batı’nın Rus-Türk münasebetlerini engelleme gayretlerine dikkat çekti

Zirvenin akabinde düzenlediği basın toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın siyasi iradesinin iki ülke ortasındaki münasebetlerin geliştirilmesine imkan tanıdığına dikkat çekerken, “Bizi kimin engellediği çok âlâ biliniyor, fakat Sayın Erdoğan’ın siyasi iradesi buna karşı geliyor” tabirlerini kullandı. Erdoğan ile karşılıklı ödeme, güç, tahıl ve metal tedariki hususlarını görüştüğünü belirterek tüm sıkıntıların çözülebilir olduğunu vurguladı.

16 TEMMUZ

Rosatom, Sinop’taki nükleer santral projesinde avantajlı

Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Rusya Devlet Nükleer Güç Kurumu’nun (Rosatom) Sinop’ta Türkiye’nin ikinci nükleer santralini inşa etmek için verdiği teklifin rakiplerine kıyasla tercih edilebilir göründüğünü söyledi. Rosatom’un Akkuyu NGS’nin inşasındaki tecrübesinin, şirketi öteki potansiyel adaylardan olumlu bir formda ayırdığını vurgulayan Bayraktar, “Projeyle bu kadar ilgilenmelerinin ana nedeni bu, bu manada ben ve başka pek çok kişi onların (Rosatom) öne geçtiğine inanıyoruz” dedi.

18 TEMMUZ

Kremlin’den Türkiye’nin Karadeniz’deki ‘Montrö rolüne’ övgü

Ukrayna’da Devlet Başkanı Zelenskiy’in imzasıyla yürürlüğe giren, Karadeniz’de NATO kuvvetlerinin daimi varlığının sağlanmasını öngören deniz güvenliği stratejisine ait karar, Montrö Boğazlar Sözleşmesi’yle ilgili tartışmaları tekrar gündeme getirdi. Bu bahiste Ankara’ya güvendikleri iletisini veren Kremlin Sözcüsü Peskov, “Karadeniz’e kıyısı olmayan devletlerin Karadeniz sularında kalması Montrö Mukavelesi ile epeyce sıkı bir halde düzenlenmiştir. Türkiye bu durumda bölgede yönetimci pozisyonundadır ve fonksiyonlarını epeyce açık ve net bir halde yerine getirmektedir” ifadelerini kullandı.

26 TEMMUZ

Fidan ve Lavrov, Laos’ta bir ortaya geldi

Laos’taki Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin (ASEAN) Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katılan Dışişleri Bakanı Fidan ve Rus mevkidaşı Lavrov bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede ikili bağlantılar, ekonomik mevzular ve güç alanında işbirliği ele alındı. İki mevkidaş görüşmede ayrıyeten Ukrayna’daki savaş, Gazze’deki gelişmeler, Suriye’deki durum ve öbür bölgesel meseleleri kıymetlendirdi.

23 AĞUSTOS

Türkiye ve Rusya, Suriye’de ortak kara devriyesine yeniden başladı

Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Türkiye ile Rusya Federasyonu tarafından Suriye’nin kuzeyindeki Barış Pınarı Harekat Bölgesi’nde gerçekleştirilen ve orta verilen birleşik kara devriyesinin tekrar başlatıldığını bildirdi. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, birleşik kara devriyesi faaliyetinin, Türkiye ve Rusya Federasyonu ortasında 22 Ekim 2019’da imzalanan ‘Soçi Mutabakatı’ ve uygulama asıllarına nazaran Barış Pınarı Harekatı Bölgesi’nin batısında ve doğusunda icra edildiği anımsatıldı.

28 AĞUSTOS

Rusya’nın Avrupa’ya gaz tedariki için alternatif rotası Türkiye

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Rusya ile 2024 yılı sonunda sona erecek olan doğalgaz transit mutabakatını uzatmayacağını açıkladı. Kiev’in adımına cevap veren Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya’nın Avrupa’ya gaz tedarik etmek için alternatif rotalara sahip olduğunu vurgulayarak “Türkiye’de bir merkez oluşturmayla ilgili çalışmalar devam ediyor” diye konuştu.

4 EYLÜL

NATO üyesi Türkiye’den BRICS’e tam üyelik başvurusu

Eylül ayına gelindiğinde, Türkiye ve Rusya’nın memleketler arası platformlar nezdindeki işbirliği açısından kilometre taşı niteliğinde bir adım atıldı. Türkiye’nin BRICS’e tam üyelik için resmen başvurduğu Rusya Devlet Lider Yardımcısı Uşakov tarafından açıklandı. Ankara’nın üyeliğe kabul edilmesi halinde Türkiye, BRICS kümesindeki birinci NATO ülkesi olacak.

6 EYLÜL

Lavrov’dan “Türkye BRICS konusunda ciddi” açıklaması

Türkiye’nin Rusya’nın başı çektiği BRICS’le ilgili teşebbüsleri sıklaşırken Moskova’dan da mevzuyla ilgili açıklamaların peş peşe geliyordu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye’nin BRICS’e tam üyelik müracaatının önemli niyetlere dayandığını belirterek, “Türkiye’nin neredeyse 70 yıldır sahip olduğu NATO üyeliği ve AB adaylık statüsüne gelince, bir Türk yetkilinin de bu yakınlarda söylediği üzere, belli örgütlere üye ülkelerin BRICS’le münasebeti olamayacağına dair bir kural yok. NATO üyesi olması sorun değil” dedi.

25 EYLÜL

Putin, Kremlin’de TBMM Başkanı Kurtulmuş’u kabul etti

Rusya Devlet Lideri Putin, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Numan Kurtulmuş ile Kremlin’de bir ortaya geldi. Türkiye ile Rusya ortasındaki münasebetlerin dışişleri bakanlıkları aracılığı ile özellikle ekonomik ve toplumsal alanlar da dahil çabucak hemen her alanda başarılı bir biçimde geliştiğini belirten Putin, “İyi komşularız ve halklarımızın, ülkelerimizin faydasına çalışıyoruz. Bizim için her şey yolunda gidiyor” diye konuştu. Kurtulmuş da, Rusya’ya uygulanan yaptırımları, ambargoları hiçbir vakit desteklemediklerinin altını çizerek “Batılı çevrelerin Rusya’yı bu halde cezalandırmak istemesi de yanlıştır ve biz bu tavrı hiçbir vakit desteklemedik” ifadelerini kullandı.

7 EKİM

Erdoğan, Putin’in doğum gününü kutladı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 72 yaşına giren Rus başkan Putin’i arayarak doğum gününü sıcak bir formda kutladı. Ortadoğu’daki tehlikeli gelişmeler de dahil ikili ve memleketler arası gündemdeki yeni hususları da istişare eden Putin ve Erdoğan, Rus-Türk bağlantılarının yapan niteliğinden ve daha da yakın işbirliğine hazır olunmasından duydukları memnuniyeti dile getirdi. Bu ortada Rusya Devlet Lider Yardımcısı Yuriy Uşakov, Erdoğan’ın Rus mevkidaşı Putin’e özel bir doğum günü armağanı gönderdiğini açıkladı.

18 EKİM

İstanbul’da Fidan ve Lavrov’un da iştirakiyle ‘3+3’ toplantısı yapıldı

Karabağ sıkıntısının tahlili sonrası Kafkasya’nın kalkınması için çalışmalarını sürdüren Rusya ve Türkiye, bölgesel entegrasyonu üst düzeye çıkarmak için Azerbaycan, Ermenistan ve İran’la İstanbul’da düzenlenen Güney Kafkasya Bölgesel İşbirliği Platformu (3+3) toplantısında dışişleri bakanları seviyesinde bir ortaya geldi. Bakanlar, bölgesel itimadın tesisi, refah ve istikrar için bölgesel ekonomik işbirliğinin oynadığı yapan role ve bunun ihtilaflı hususları dönüştürerek ekonomik ve ticari gelişim fırsatlarıyla bölgedeki herkese katkı sağladığına dikkati çekerek ulaşım, bağlantı, ticaret, güç, yatırım ve bağlantısallık alanlarında işbirliği fırsatlarını daha da keşfetmeye karar verdi.

23 EKİM

Erdoğan, Rusya’daki BRICS Tepesi’ne katıldı ve Putin’le görüştü

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dönem başkanı Rusya’nın ev sahipliğindeki 16. BRICS Doruğu’na katıldı. Başkanlar Türkiye ile Rusya ikili ilgileri, Ukrayna-Rusya savaşının seyri, İsrail’in bölgede yayılan akınları, bölgesel ve global hususları istişare ederken Erdoğan, Putin’e Türkiye’nin Rusya ile ilgilerinin güçlenerek geliştiğini ve bunun her alanda devam etmesi için çabaların sürdüğünü belirtti. Erdoğan, Türkiye ile Rusya’nın Suriye konusunda yakın eşgüdümünün tüm tarafların çıkarına olduğunu da vurguladı.

Putin: Türkiye-BRICS işbirliği umut verici

Rusya Devlet Başkanı, Türkiye’nin BRICS’le yakın işbirliği kurmak istediğini bildiğini söyleyerek “Avrasya kıtasının doğusunu ve batısını birbirine bağlayan ülkenizin otoritesini ve özel jeopolitik rolünü dikkate alarak, burada kıymetli perspektifler görüyoruz ve bunu umut verici buluyoruz” dedi. Putin, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin 2025 yılında Türkiye güç sistemine elektrik sağlamaya başlamasını beklediğini söyledi. Rus önder, ülkesinin Türkiye için sağlam bir gaz tedarikçisi olduğunu ve olmaya devam ettiğini, iki ülkenin bir gaz merkezi oluşturulması için çalışmaya devam ettiğini de sözlerine ekledi.

25 EKİM

Erdoğan’dan BRICS ve S-400 açıklaması

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya dönüşü sırasında yaptığı açıklamada, “BRICS yükselen iktisatların bilhassa bir ortada olduğu büyük bir platform. Bu gerçeği görmek durumundayız. Türkiye olarak BRICS ile ilgilerimizi geliştirmek istiyoruz” vurgusu yaptı. Cumhurbaşkanı, Rus S-400 füze savunma sistemlerinin başka fazıyla ilgili bir soruya da “S-400 konusuna gelince o aslında farklı bir adım. S-400’ün öteki fazıyla alakalı ‘acaba birileri ne der?’ diye bizim bir niyetimiz yok. Onun kararını Türkiye Cumhuriyeti hükümeti olarak biz veririz. Bu mevzuda hükümetimiz oturur, değerlendirmelerini yapar, kararını verir” yanıtını verdi.

1 KASIM

Lavrov Türk basınına konuştu: Sinop’ta anlaşırsak iki ülke de kazanır

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Hürriyet gazetesine demecinde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Rusya ile Sinop Nükleer Santrali için önemli adımlar atabiliriz’ açıklaması için ‘Türk hükümetinin, santralin inşaat projesinin nasıl, hangi temelde ve kimin katkılarıyla gerçekleştirileceğine karar vermesinin akabinde Rusya’nın iştirakine ait parametreler üzerinde mutabakata varılabileceğini’ belirtti. Rus bakan, Sinop konusunda mutabakat sağlanması halinde iki ülkenin de bundan yararlı çıkacağının altını çizdi. Lavrov, Türkiye- Suriye alakalarının normalleşmesinin, Suriye’de sürdürülebilir istikrar ve Ortadoğu bölgesinde güvenliğin güçlendirilmesi açısından büyük kıymet taşıdığını söyledi.

24 KASIM

Erdoğan ve Putin’den telefon görüşmesi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 23 Ekim’de Kazan’daki BRICS Tepesi’nde yaptıkları görüşmenin devamı niteliğinde bir telefon konuşması gerçekleştirdi. Erdoğan, Türkiye’nin bölgedeki tansiyonları sonlandırmak için uğraşlarını sürdürdüğünü, barış süreçlerine katkı vermeye devam edileceğini belirtti. Rus-Türk gündemindeki ikili bahisleri istişare eden Putin ve Erdoğan, ticaret ve iktisat alanındaki işbirliğinde verimliliğin arttığına vurgu yaptı. Önderler, bu bağlamda iki ülkenin ilgili kurumları nezdinde temaslar kurulacağını kaydetti.

3 ARALIK

Putin ve Erdoğan Suriye’yi konuştu

Suriye’de silahlı güçlerin Kasım sonunda tekrar harekete geçmesi ve kısa müddette ilerleme kaydetmesi sonrası Rus başkan Putin ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu ülkedeki durumu ele aldıkları bir telefon görüşmesi yaptı. İki önder, hem ikili formatta hem de Astana Süreci kapsamında işbirliğinin güçlendirilmesi lehinde konuşarak Suriye’deki durumun normalleştirilmesinde Rusya, Türkiye ve İran ortasındaki sıkı uyumun kilit ehemmiyetine işaret etti.

7 ARALIK

Rusya, Türkiye ve İran’dan Suriye toplantısı

Rusya, Türkiye ve İran dışişleri bakanları, Katar’ın başşehri Doha’da gerçekleştirdikleri ‘Astana formatlı’ toplantının akabinde Suriye’deki şiddete derhal son verilmesi davetinde bulundu. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov konuşmasında Türkiye ile Suriye münasebetlerinin olağanlaşması gerektiğini belirterek Rusya’nın bu konu kolaylaştırma için elinden geleni yapacağının altını çizdi.

9 ARALIK

Suriye’yle ilgili Rus-Türk diyaloğu sürüyor

Suriye’de muhalif güçlerin hakimiyeti ele geçirmesi ve Devlet Başkanı Esad’ın görevi bırakması sonrası gelişmeler süratle yaşanmaya devam ederken Moskova’dan bu süreçte Türkiye’yle diyaloğa ait açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Peskov, Rusya’nın Türkiye’yle Suriye’deki durum hakkında diyalog halinde olduğunu belirtti. Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’la Suriye konusundaki istişarelerine devam edeceğini de vurguladı.

12 ARALIK

Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde tarihi gün

Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nde (NGS) birinci olarak devreye alınması planlanan birinci reaktörün türbin şaftı muvaffakiyetle döndürüldü. Akkuyu NGS’de düzenlenen törene katılan Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Akkuyu’da tarihi bir gün yaşadıklarını belirterek “Zira bugün birinci ünitenin türbin şaftını döndürüyoruz. Bu, Türkiye nükleer tarihinin değerli adımlarından, değerli kilometre taşlarından bir tanesidir” dedi. Bayraktar, projenin Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Devlet Başkanı Putin’in birlikte koydukları yüksek iradenin yansıması olduğunu kaydetti.

17 ARALIK

2024 yılında Rusların en çok ziyaret ettiği ülke Türkiye oldu

Rusya Seyahat Endüstrisi Birliği Lider Yardımcısı Dmitriy Gorin, bu yılın sonu prestijiyle yaklaşık 30 milyon Rus’un yurt dışına seyahat edeceğini belirterek, mevcut bilgiler ışığında Türkiye’nin en çok ziyaret edilen ülke olduğunu söyledi. Türkiye’nin bu yıl yaklaşık 6.7 milyon Rus turisti ağırlaması beklendiğine dikkat çeken Gorin, “Türkiye, Rus turistler için en tanınan destinasyon olmaya devam ediyor. Bunun yanı sıra Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Tayland da ağır ilgi görüyor” dedi.

19 ARALIK

Putin’den “Erdoğan’la daima bağlantı halindeyiz” açıklaması

Rusya Devlet Başkanı, ‘Vladimir Putin’le Yılın Özeti’ programında Türkiye’yle ilgili değerli açıklamalar yaptı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la sürekli bağlantı halinde olduklarını belirten Putin, kendisiyle Filistin, Suriye ve Ortadoğu’daki durumu konuştuklarını anlattı. Rus başkan, Türk ordusunun ülkenin güney sonlarında güvenliği sağlamak için Suriye’de gereken her şeyi yaptığının altını çizerken Türkiye’nin sondaki Kürt oluşumları uzaklaştırmak için operasyon düzenleyebileceği mesajını verdi.

30 ARALIK

Akkuyu NGS’de iki kıymetli evre daha tamamlandı

Yılın sonuna gelinirken, Rusya Devlet Nükleer Güç Kuruluşu Rosatom tarafından Mersin’de inşa edilen Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) şantiyesinde iki kıymetli operasyon daha gerçekleştirildi. Santralin ısı montaj uzmanları, 3. Güç Ünitesi’nin reaktör basınç kabını tasarım pozisyonuna yerleştirirken, 2. Güç Ünitesi için de ilk parti taze nükleer yakıt alana teslim edildi.