Mehmet Şimşek’ten akaryakıt ve tütün için ÖTV iletisi

Ekonomi İdaresi, Yeni GAP Aksiyon Planı İstişare Toplantısı ve yılın son Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) Toplantısı’nın akabinde gazetecilerle bir ortaya gelerek gündeme ait soruları yanıtladı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyonu düşürmede kararlı olduklarını, enflasyonun 2022’de yüzde 64, 2023’te yüzde 65 düzeyinde gerçekleştiğini anımsatarak, “Yılı yüzde 44-45 aralığında kapatacağız diye Merkez Bankamızın bir iddiası var. Hasebiyle enflasyon düşüyor” diye konuştu.

‘2025’te bütçe açığını yaklaşık yüzde 5’ten yüzde 3 civarına düşürmeyi hedefliyoruz’

Şimşek, 2025’te de enflasyonun düşmeye devam edeceğini vurgulayarak, şu değerlendirmede bulundu:

“Para siyaseti, gecikmeli tesirde buluyor. Para siyasetinin dezenflasyonist sürece katkı vermesi bundan sonraki süreçte de devam edecek. Gecikmeli tesir, 18 ay boyunca kelam konusu olacak. 2025’te bütçe açığını yaklaşık yüzde 5’ten yüzde 3 civarına düşürmeyi hedefliyoruz. Münasebetiyle bütçe açığındaki azalmanın dezenflasyonist tesiri de çok net bir biçimde görülecek. Yönetilen/yönlendirilen fiyatlar konusunda da aslında azamî hassasiyeti gösteriyoruz. Örneğin 2024’te doğal gaz, elektrik fiyat artışları yüzde 38 civarı oldu. Yani Merkez Bankasının yepyeni gayesine paralel gitti. 2025’te de benzeri yaklaşım içinde olacağız. Burada kıymetli olan birkaç faktör var, yani elektrik ve doğal gazı bir kenara bırakacak olursak, akaryakıt ÖTV’si ve tütün eserlerinin ÖTV’si… Bu iki mevzuda da enflasyon amacını tehlikeye atmayacak bir yaklaşım içerisinde olacağız. Son 6 aylık yurt içi ÜFE oranında olağan koşullar altında ÖTV’de bir artış kelam konusu olacak iken, ki bu oran epeyce düşük, yani enflasyon yıl sonu açıklanmadığı için tam bir sayı vermem hakikat olmaz ancak göreceksiniz ki 2025 enflasyonu tehlikeye atmayacak formda olacak.”

Akaryakıt ve tütünde ÖTV açıklaması

Şimşek, akaryakıt konusunda değerlendirmeye gidebileceklerini bildirdi. Yine değerleme oranıyla artan birçok harç ve fiyatın aslında enflasyon sepetinde olmadığını söz eden Şimşek, bunların hane halkının, muhtaçlığına binaen, dönemsel olarak aldığı hizmetler olduğunu söyledi.

Enerji alanında fiyat ayarlamalarının çok kritik olduğunu lisana getiren Şimşek, “Yönetilen/yönlendirilen fiyatlarda, akaryakıt ÖTV’si önemli, bir de tütün ürünlerindeki ÖTV. Başkalarının enflasyon üzerindeki tesiri olmadığı yahut çok hudutlu olduğu için onları farklı bir çerçevede değerlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.

Şimşek, yönetilen/yönlendirilen fiyatlarda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) 2025 amacını önemli bir formda dikkate alacaklarını kaydetti.

Önceliklerinin besin arzını artırmak olduğunu belirten Şimşek, Tarım ve Orman Bakanlığına sulama, toplulaştırma, besin lojistiği, besin ihtisas bölgelerinin kurulması üzere konularda dayanak vermeye devam edeceklerini bildirdi.

Şimşek, bütçede besin arzını önceliklendireceklerine de işaret ederek, bunun arz istikametli dezenflasyon için değerli bir adım olduğunu vurguladı.

Sosyal konut arzının artırılmasının da arz taraflı siyasetlerin değerli bileşeni olduğunun altını çizen Şimşek, şu değerlendirmede bulundu:

“Enerjide dönüşüm, o da çok kritik. Zira cari açık üzerinden dolaylı olarak dezenflasyonu destekleyecek. Son 21 yıla Türkiye’nin güç ithalatı, cari açığının 1,5 katı yani 948 milyar dolar. Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığımızın yaptığı hoş çalışmalar sayesinde güçte dışa bağımlılık azaldıkça cari açık üzerinden, kur üzerinden enflasyonist baskılar da daha yönetilebilir olacak. Yani hem besin arzı hem güç arzı hem toplumsal konut arzı münasebetiyle bütün bunlar tesirli olacak. Sanayi Teknoloji Bakanlığımızın aldığı çok kıymetli inisiyatifler var. Bilhassa üretimin, yatırımların artırılmasına yönelik, cari açığın azaltılmasına yönelik… Bütün bunlar aslında orta-uzun vade dezenflasyonu destekliyor. o nedenle aslında Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi (YTAK) üzerinden bu alanlar destekleniyor.”

‘Küresel entegrasyonu dezenflasyonist sürecin modülü olarak görüyoruz’

Şimşek, sektörel ya da eser bazında monopolleşmeye müsaade verilmemesinin kıymetine dikkati çekti.

Bütün eserlerde, bölümlerde piyasaya girişin-çıkışın kolaylaştırılması ve global entegrasyonun güçlü bir formda devam ettirilmesinin kıymetli olduğunu vurgulayan Şimşek, şunları kaydetti:

Şimşek, para siyasetinin gecikmeli tesiri, bilhassa maliye siyasetindeki 2025’e ait öngörüler, yönetilen/yönlendirilen fiyatlar ve yapısal dönüşüm ve yapısal ıslahatların dezenflasyonu kalıcı olarak destekleyeceğini söyledi.

TCMB’nin dezenflasyon için para siyasetinde gerekli çerçeveyi oluşturduğunu anlatan Şimşek, bu çerçevenin güçlü bir biçimde devam edeceğini lisana getirdi.

‘KKM’yi daha da az cazip hale getirecek adımları atmaya devam edeceğiz’

Şimşek, Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) konusuna da değinerek, piyasaları bozmadan KKM’den çıkış sürecinin devam edeceğini bildirdi.

Bakan Şimşek, şu sözleri kullandı:

“Şu ana kadar bu süreç çok düzgün yönetildi. Yani geçen sene ağustosta 144 milyar dolarla doruğa çıkan KKM bakiyesi şu anda 30-35 milyar dolar aralığına inmiş durumda. Bunun yaklaşık 3’te biri hükmî şahıslara ilişkin, geriye kalanı şahıslara ilişkin mevduatlardan oluşuyor. Biz, esasen, hükmî bireylerin kurumlar vergisi istisnasını kaldırmıştık, daha az cazip hale getirdik. Bireylere ait de stopaj getirdik, münasebetiyle önümüzdeki periyotta KKM’yi daha da az cazip hale getirecek adımları atmaya devam edeceğiz. Hakikaten Merkez Bankamız zati yakın devirde bir iki düzenleme yaptı.”

‘Tüketici kredilerini sübvanse etmiyoruz, etmeyeceğiz’

Kredilere ait soruyu yanıtlayan Şimşek, “Bizim tarım, ihracat, yatırım, esnaf üzere alanlarda bir kredi sınırlamamız yok hatta bu alanlarda bizim bütçe üzerinden faiz sübvansiyonumuz var” dedi.

Şimşek, ihracatta reeskont kredisi verdiklerini anımsatarak, bu alanda son bir yıldaki kredi ölçüsünün 531 milyar lira olduğunu bildirdi.

Bu alandaki başka dayanak ve kalemlerle ek olarak 150-160 milyar liranın daha kelam konusu olduğunu anlatan Şimşek, şu değerlendirmede bulundu:

“Yine çiftçimize gelecek sene için faiz sübvansiyonu olarak 160 milyar lira dayanak vereceğiz. Emsal biçimde esnafımıza, yani esnaflarımızın kullandığı kredilerin faizinin yüzde 50’sini devlet olarak karşılamaya devam edeceğiz. Tarımda, ihracatta, esnaf kredilerinde aslında biz sübvansiyon sağlıyoruz. Yatırımlarda da YTAK üzerinden, bir de verilen teşviklerdeki faiz dayanağı üzerinden yatırımlara da önemli bir faiz dayanağımız var. Yeni teşvik sistemiyle de bu çok daha net bir formda ortaya konulacak lakin biz tüketici kredilerini sübvanse etmiyoruz, etmeyeceğiz.”

Şimşek, enflasyonun düştüğünü belirterek, “Önümüzdeki periyotta muhtemelen finansmana erişim bütün bölümler için daha da güzelleşecek, şartlar daha elverişli hale gelecek. Gerçekten global şartlar da daha destekleyici hale geliyor” dedi.